DİJİTALLEŞME TEMELLİ GAZETECİLİK TEORİLERİ HAKKINDA BİR SINIFLANDIRMA DENEMESİ

Authors : Ali Çakır

Pages : 49-54

View : 35 | Download : 25

Publication Date : 2025-03-26

Article Type : Review Paper

Abstract :Bu çalışmada, dijitalleşme, teknoloji ve platformların gazetecilik teorilerine olan etkileri incelenmiş; adı geçen kavramlarla doğrudan ilişkili teorilerin sınıflandırılması amaçlanmıştır. Dijitalleşmenin oluşturduğu yeni medya ortamını anlamak için çok sayıda teori ortaya atılmıştır. Dijitalleşmeyle birlikte gazetecilik pratiklerinde önemli dönüşümler gerçekleşmiş olup çeşitli teoriler aracılığıyla yaşanan dönüşüm anlamlandırılmaya çalışılmaktadır. İlgili teoriler içinde, yukarıda belirtilen üç kavramın doğrudan etkilediği teoriler çalışmanın sınırı olarak belirlenmiştir. Konu hakkında yapılan araştırmalar sistematik olarak analiz edilmiş olup çalışmada yöntem olarak literatür taraması kullanılmıştır. Yapılan literatür taraması sonrası ortaya çıkan bulgular ışığında incelenen teoriler “Dijitalleşme, Teknoloji ve Platform Bazlı Gazetecilik” başlığı altında değerlendirilmiştir. Bu kapsamda “robot gazetecilik, veri gazeteciliği, yapay zekâ destekli gazetecilik, duyusal gazetecilik, görsel gazetecilik, ağ gazeteciliği, mobil gazetecilik, sosyal medya gazeteciliği, platform gazeteciliği, gündem belirleme 2.0, medya konverjansı (yakınsama), hibrit gazetecilik” teorileri ayrıntılı olarak incelenmiştir. Dijitalleşme, haberin üretimi ve gönderilmesi ile alıcıya ulaşması aşamalarını hızlandırmış ve etkileşimi arttırmıştır. Veri temelli içerik üretiminin de önemi artmıştır. Bununla birlikte haber kaynağının çoğalması, hız ve etkileşimin artması, dezenformasyonun yayılması, etik kavramanın boyutunun yeniden tartışılması ve etik ihlallerin çoğalması ile bilgi güvenliğinin sağlanmasında yaşanan problemler gibi bir dizi sorunu da beraberinde getirmiştir. Bilgi akışının hızlanması, gazetecilerin güvenirlilik ve tarafsızlık gibi temel etik ilkelere daha fazla dikkat etme zaruriyeti doğurmuştur. Dijitalleşme aynı zamanda gazetecilik faaliyetlerini geleneksel yapıdan ileri taşımış ve daha demokratik, dinamik ve etkileşimli bir yapıya dönüştürmüştür. Bu çalışmanın dijitalleşen dünyanın gazetecilik teorilerinin sınıflandırmasıyla ilgili literatüre katkı sağlayacağı varsayılmaktadır.
Keywords : dijitalleşme, teknoloji, platform, gazetecilik teorileri