TÜRKÇEDE GÖRECELİ ZAMAN: -DIydI/-mIştI

Authors : Muhammet Taha YANGIN

Pages : 509-527

Doi:10.35452/caless.2020.27

View : 17 | Download : 8

Publication Date : 2020-12-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Alanyazında zaman olgusuna ilişkin çeşitli çalışmalar yer almasına karşın söz konusu çalışmalarda ele alınan zaman olgusu mutlak zamandır. Bunun yanı sıra, Türkçede -mIştI ve -DIydI yapılanmalarının öncelik göreceli zaman ifade ettiğine ilişkin görüşler yer alsa da göreceli zaman olgusuna ilişkin alanyazında kapsamlı bir çalışma yer almamaktadır. Bu çalışmada ise işlevsel baş olarak belirteçlerin kip, görünüş ve zaman ulamlarıyla arasındaki ilişkinin var olduğunu sayıltılayarak; -DIK adlaştırma biçimi ile iyelik ve bulunma durum belirticileriyle oluşan belirtecimsi işlevindeki biçimin bulunduğu tümcelerde öncelik göreceli zamanını ifade ettiği belirtilen -mIştI ve -DIydI yapılarını inceledik. İncelediğimiz veriler sonucunda, -mIştI ve -DIydI yapılarının yalnızca öncelik göreceli zamanını değil, belirli dilbilgisel ve anlamsal koşullarda sonralık da ifade ettiğini saptadık. Bununla birlikte, bu koşulların neler olduğunu belirledik.
Keywords : Zaman, Göreceli Zaman, Öncelik, Sonralık, Belirtecimsi Yantümce