II. Meşrutiyet dönemi Türkçülük fikrinin gelişimi

Authors : Fatih KOÇ

Pages : 82-91

Doi:10.58588/aru-jfeas.1259728

View : 73 | Download : 69

Publication Date : 2023-06-08

Article Type : Review Paper

Abstract :1699 Karlofça antlaşması ile birlikte Osmanlı Devleti’nde başlayan gerileme devri 1789 Fransız Devrimi ile birlikte yerini dağılma devrine bırakmıştır. Bünyesinde farklı birçok etnisiteden millet barındıran Osmanlı İmparatorluğu, özellikle 19.yüzyıl ile birlikte Avrupa’da gelişen Milliyetçilik akımları nedeniyle ciddi toprak kayıpları yaşamıştır. Bu süreçte Osmanlı İmparatorluğu tarafından Avrupa devletlerinin kendisinden ilmî, askerî, ekonomik ve diğer birçok alanda gelişmiş olduğu fark edilmiştir. Toprak kaybının ve gerilemenin önüne geçebilmek ve devleti ayakta tutabilmek için Osmanlı İmparatorluğunda bu dönemde bazı modernleşme hareketleri doğmuştur. Bunlar; Osmanlıcılık insert ignore into journalissuearticles values(ittihad-ı anasır);, İslamcılık, Batıcılık ve Türkçülük’tür. Bütün bu fikir akımlarının ana hedefi imparatorluğun kurtarılmasıdır. Çalışmada özellikle Balkan Savaşlarının olumsuz etkileriyle de doruk noktasına ulaşan Türkçülük akımı ele alınacaktır. Literatür incelendiğinde, Türkçülük akımlarının II. Meşrutiyet döneminden önce başladığı görülmektedir. Bu açıdan çalışma, Türkçülük akımlarının başladığı dönemden alınarak özellikle II. Meşrutiyet dönemi itibariyle daha fazla yoğunlaşacaktır. Bu süreçte Türkçülük fikir akımının seçilmesindeki ana gaye nedir? Hedeflerinden bir tanesi de Turan Ülküsü olan Türkçülük akımı teorisine sadece imparatorluk sınırları içinde değil Turan Coğrafyasının diğer bölgelerinde yaşayan insanların ve mütefekkirlerin de önemli katkıları olmuştur. Çalışmada Osmanlı imparatorluğu sınırları içinde ve dışında yaşayan fikir insanlarının Türkçülük fikrine katkıları ve Türkçülük akımının özellikle 1900-1920 yılları arasında dönemde nasıl başat akım olduğunun ortaya koyulması amaçlanmaktadır.
Keywords : Osmanlı İmparatorluğu, Türkçülük, Fikir Akımları, Fikir Adamları, Modernleşme