Domates Bitkisi, Besin İçeriği ve Sağlık Açısından Değerlendirmesi

Authors : Mukaddes DURMUŞ, Özlem YETGİN, Mohamed Majed ABED, Esmail Kelil HAJİ, Kazım AKÇAY

Pages : 59-74

Doi:10.38001/ijlsb.482443

View : 18 | Download : 12

Publication Date : 2018-12-18

Article Type : Review Paper

Abstract :Gıda arz temini yani beslenme ihtiyacı insanın yer kürede var olmasından bu yana en temel problemlerden biri olmuştur. Tarih boyunca sürekli tarım ve beslenmeye yönelik çalışmalar yapılmış ve açlık sorununa çözümler bulunmaya çalışılmıştır. Özellikle ikinci dünya savaşından sonra yapılan devrim niteliğinde ki çalışmalar bu ihtiyaca cevap bulmak için yapılmış ve o dönem için kısa vadeli çözümler bulunulmasını sağlamıştır. Yapılan çalışmalar neticesinde kullanılan kimyasal maddeler, savaşlar neticesinde günümüzün önemli problemlerinden olan ağır metal stresi ve çevresel kirlilik günümüzde halen tedavisi mümkün olmayan çeşitli kanser ve kardiyovasküler hastalıklar gibi problemlerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Yapılan araştırmalar neticesinde bu problemler ile birlikte diyabetik hastalıklar, kalp krizi, inme gibi hastalıklar için kullanılabilecek tedaviler için zengin bir antioksidan kaynağı olan domates üzerinde çalışmaların daha da yoğunlaşmasına neden olmuştur. Likopenin anti-oksidatif ve anti kanser özelliklerinin keşfedilmesi ve domateste’de Likopenin bol miktarda bulunması, yüksek özdöllenme, melezmede, tozlaştırmada kolaylıklar bulunması ve özelliklede 2012 yılında genom çalışmaları tamamlanan domates bitkisi üzerinde birçok antioksidatif ve anti-kanser çareler bulmak için yapılan çalışmalarda ciddi oranda artış gözlendiği görülmüştür. Domatesin A ve C vitamini ile potasyum miktarı bakımından zengin olması domatesin kalori ve yağ oranının düşük olması ve kolesterol içermeyen lifli bir meyve olması da tercih edilebilirliğinin artıran başka bir neden olmuştur. Bu derlemede domates bitkisinin genel özellikleri ve üretim miktarları verildikten sonra besin içeriği ve sağlık üzerine etkilerine değinilmiştir.
Keywords : Domates, Likopen, anti kanser, antioksidan, ß karoten beta karoten,