Ünlü Kazak Bilim Adamı Çokan Valihanov’a Göre Kazaklarda Tarım Faaliyetleri

Authors : Ayşe BULUT, Ayten CAN

Pages : 608-622

Doi:10.38001/ijlsb.942995

View : 18 | Download : 14

Publication Date : 2021-12-15

Article Type : Review Paper

Abstract :Bir ülkenin ana kaynağı olan tarım, ekonomik kalkınmanın da en önemli temel taşlarından biridir. Her toplum için hayati öneme sahip olan tarım sektörü, ekonomik gelişmişliğin de önemli bir unsurudur. Türk Dil Kurumu’nun yayınladığı Türkçe Sözlük’te “bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretilmesi, kalite ve verimlerinin yükseltilmesi, uygun koşullarda korunması, işlenip değerlendirilmesi ve pazarlanması, ziraat ve kültür” olarak ifade edilmekte olan tarım, ülke ve toplumun kalkınmasında önemli rol oynamakta olup, ekonomik sistemin küreselleşmesi, rekabet ortamının yoğunlaşması ve piyasa koşullarının hızlı değişmesi ile giderek daha fazla önem kazanmış ve toplumun sağlığı ve gelişimi üzerinde önemli etkilere sahip olmuştur. Bu bağlamda Türkistan’ın en geniş topraklarına sahip, gelişmekte olan Orta Asya Türk Cumhuriyetleri’nden biri ve yüzölçümü bakımından dünyanın dokuzuncu ülkesi olan Kazakistan yüksek tarım potansiyeline sahiptir. Bu çalışmada Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliğinin dağılmasından sonra bölgede kurulan milli devletler içerisinde tarım potansiyeli yüksek işlenebilir toprakların beşte birine sahip, günümüzde zirai mahsul üreticisi ve ihracatçısı olan Kazakistan’da tarımın XIX. Yüzyılda Kazak toplumunda sosyo –ekonomik açıdan önemi üzerinde durulacaktır. Çalışmanın temelini Kazak bilim adamı Çokan Çingisoviç Valihanov’un birincil kaynak olan Sobraniye Soçineniy V Piyatı Tomah adlı ansiklopedik derlemenin birinci cildinde yer alan “O Hlebopaşestve-Tarım Hakkında” adlı eseri oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı Rus dilinde yazılmış olan olan bu eserin XIX. yüzyılda tarımın Kazak toplumu üzerindeki sosyo-ekonomik açıdan önemi ve etkilerini analiz etmektir.
Keywords : Tarım, Kazakistan, Tarımsal Ekonomi, Orta Asya Türk Cumhuriyetleri