ADIYAMAN YÖRESİ AĞIZLARINDA HÂL EKLERİNİN FARKLI KULLANIMLARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Authors : Ramazan Kelepçe

Pages : 47-56

Doi:10.51540/ijof.1377115

View : 75 | Download : 78

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Dil, bir toplumda var olan kültürü ve unsurlarını yansıtan en önemli araçtır. Ağızlar da bir toplum veya topluluğun yaşamını, farklılıklarını, kültürlerini yansıtan ve o dilin söz varlığına, biçim birimlerine ve ses bilgisel unsurlarına zenginlik katan dil unsurudur. Bu dil unsurunun bölgeden bölgeye, yöreden yöreye farklılık göstermesi de Türkçenin gelişmişliğin ve zenginliğin göstergelerinden biridir. Bu zenginliğin unsurlarından biri olan adların cümle içinde üstlenecekleri görev ile anlamları belirlemeye yarayan, Türkçenin anlam ve yapısal zenginliğine işlerlik katan ve ağızların en önemli dil unsurlarından biri de hâl ekleridir. Hem ağızların hem de Türkçenin önemli bir parçası olan hâl ekleri üzerinde günümüze değin birçok çalışma yapılmış ve yapılmaya devam edilmektedir. Son zamanlarda da özellikle derleme, inceleme, karşılaştırma gibi alanlarda farklı bakış açılarıyla ele alınan çalışmalar yoğunluk kazanmıştır. Ancak, Adıyaman ili ve yöresi ağız özellikleri üzerinde yapılan çalışmalar, bu yoğunluğun gölgesinde kalmaktadır. Bundan dolayı bu çalışmada Adıyaman ili ve yöresi ağız yapısında yer alan hâl ekleri ele alınmakla birlikte derleme metinlerinde yer alan hâl eklerinin farklı kullanımları ve bunların cümle içinde birbirlerinin yerine kullanımları tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca hâl eklerinin bağlama göre kazandığı anlamsal farklılıklar da tespit edilmeye çalışılmıştır.
Keywords : Dil, Türkçe, Toplum, Ağız, Kültür, Hal Ekleri