Manihaist Türk Çevresi Tören Metinlerinde Öne Çıkan Üslup Özellikleri

Authors : Kader Tüngüç

Pages : 230-258

Doi:10.46614/ijous.1408601

View : 98 | Download : 120

Publication Date : 2023-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :MS 3. yüzyılda Mezopotamya’da ortaya çıkan Manihaizm, 8. yüzyılda Türkler tarafından resmî din olarak kabul edilmiş ve bu inanç sisteminin öğretileri Eski Uygur Türkçesiyle kaleme alınmaya başlanmıştır. Konuları bakımından Tören Metinleri, Tapınak Metinleri, Öğreti Metinleri ve Edebî Metinler olmak üzere dört ana grupta değerlendirilen bu metinler ilk olarak 20. yüzyılın başında yapılan arkeolojik çalışmalar sonucunda ortaya çıkarılmaya başlanmış; o zamandan bu yana arşivleme, kataloglama ve metin yayımı dışındaki çalışmalara gereğince yer verilmemiştir. Bu çalışma, tövbe, dua ve ilahilerden oluşan Manihaist Türk çevresi tören metinlerinin ulaşabildiğimiz tüm fragmanları üzerinden yapılan dil bilimsel incelemenin ürünüdür. Makalede, söz dizimsel ve anlam bilimsel inceleme sonucunda kullanım biçim ve sıklığı bakımından öne çıktığı tespit edilen üslup özellikleri, tören metinleri genelinde ve alt türleri düzeyinde değerlendirilecektir.
Keywords : Manihaizm, Eski Uygur Türkçesi, tören metinleri, dil bilimi, söz dizimi, anlam bilimi, üslup özellikleri