Eskigedik-Kızılçayır (Ovacık-Tunceli) Kromit Oluşumlarının Jeolojik Özellikleri ve Yer Radarı Yöntemiyle Cevherli Alanların Belirlenmesi

Authors : Ayten ÖZTÜFEKÇİ ÖNAL, Aysel ŞEREN

Pages : 84-94

Doi:10.29132/ijpas.387943

View : 19 | Download : 8

Publication Date : 2018-07-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma kapsamında, Eskigedik-Kızılçayır kromit cevherlerinin mineralojik, petrografik ve jeokimyasal özellikleri ortaya çıkarılmış ve derinde bulunan kromit kütlelerinin konumları yer radarı insert ignore into journalissuearticles values(GPR); yöntemi ile belirlenmeye çalışılmıştır. Kromit işletmesinin bulunduğu alanda üst Kretase yaşlı ofiyolitik kayaçlar bulunmaktadır. Cevherin yan kayacı oldukça altere olmuş hazburjit ve dünitdir. Kromit kütleleri küçük mercek ve yığınlar şeklinde, tamamen serpantinleşmiş dünitler içerisinde bulunmaktadır. Cevherin dokusu esas olarak masif ve saçınımlı, bazan da nodülerdir. Gang mineralini çubuksu serpantinler oluşturmaktadır. Kromit tanelerinin büyüklükleri oldukça değişken insert ignore into journalissuearticles values(2-30 mm); olup, çok kırıklı ve milonitleşmiştir ve kırıklar serpantin dolguludur. Kromit ve içerisinde yer aldığı kayaçların jeokimyası, Türkiye’deki düşük tenörlü podiform kromitler ile benzerdir. Ortalama Cr 2 O 3 , Al 2 O 3 ve Fe 2 O 3 içerikleri sırasıyla %16, %14 ve %12 olup, yüksek-aluminyum kromitlerdir. Daha çok Co, Ni ve V gibi iz elementlerce zenginleşmiştir. Jeokimyasal veriler, bu kromitlerin okyanusal yay ardı havzada, dalma-batma ile modifiye edilmiş bir manto kaynağından türediğine işaret etmektedir. Açık işletme alanında yüzeylenmemiş cevheri belirlemek için,  şev basamakları ve ocak içi düzlüklerde, 83 hat boyunca 100 MHz anten ile GPR ölçümleri yapılmıştır. Birinci kazı alanında ölçümler sorunsuz olarak gerçekleştirilmiştir, ancak ikinci kazı alanındaki zeminin ıslak olması GPR çalışmalarını sınırlandırmıştır. Ölçümlerden elde edilen ham verilere veri işlem teknikleri uygulanarak yeraltı kesitleri elde edilmiştir. Krom cevheri fiziksel özellikleri nedeniyle önemli jeofizik belirti verdiği için, ölçümlerde yan kayaçlardan daha yüksek yansımaya sahip alanlar kromitli alanlar olarak kabul edilmiştir. Açık işletme alanındaki şev basamaklarında,  yüksek yansıma yüzeyleri, sadece birkaç hat boyunca ve farklı derinliklerde gözlenmiştir. Buna karşın, ocak içi alt ve üst düzlüklerde yaklaşık 10m derinde yüksek yansıtıcı yüzeylerin varlığı, birçok hat boyunca belirlenmiştir. Ocak içi alt düzlükte, öncelikle ikinci paralel hat boyunca 10-20 m arasındaki derinlikte belirlenen yüksek yansımalı düzeylerde kromitin var olup olmadığının kazı yapılarak doğrulanması gerekmektedir. Kromit varlığı belirlendikten sonra, kazılar öncelikle bu alanda ve açık ocağın üst düzlüğünde yapılmalıdır.
Keywords : Eskigedik Kızılçayır, jeoloji, kromit, Ovacık, Tunceli, yer radarı