Erzurum Bölgesinde Palandöken Volkanik Kayaçlarının Petrografik ve Jeokimyasal Özellikleri, Doğu Anadolu, Türkiye

Authors : Sevcan KÜRÜM, Nevruz ÖZDEMİR

Pages : 42-60

Doi:10.29132/ijpas.814660

View : 17 | Download : 12

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Palandöken volkanitleri, Afrika, Arabistan ve Avrasya levhalarının yakınsama-çarpışması sonucunda oluşan Doğu Anadolu Volkanik Provens sisteminin bir parçasıdır. Bu volkanitler, lav akıntıları ve bunlarla arakatmanlı olarak bulunan ve kalın bir istif oluşturan piroklastiklerden oluşmuştur. Jeokimyasal veriler, petrogafik verilerle uyumlu olarak, lavların silika içeriklerine göre düşük silikalı bazaltlardan yüksek silikalı dasitlere kadar değişen bileşimlerde olduğunu gösterir. Kalkalkalen-toleyitik ve sodik-potasik seri özellikli bu lavların SiO2 içeriği %47.44-67.88, Mg# ise %11.33-53.04 arasında değişmektedir. Bu volkanik kayaçlar genel olarak yüksek alan elementlere insert ignore into journalissuearticles values(HFSE); kıyasla büyük iyon yarıçaplı elementler insert ignore into journalissuearticles values(LILE); ve hafif nadir toprak elementlerce insert ignore into journalissuearticles values(LREE); zenginleşme ile belirgin negatif Nb, Ta anomalisi göstermektedir. Bununla birlikte LILE’lerce tüketilmiş ve Nb ile Ta anomalisi vermeyen buna karşın çok belirgin Sr ve Ti anomalisi veren örnekler de bulunmaktadır. Bu örneklerin element davranış ve dağılımı bakımından daha farklı evrimleşmiş olduğu, dolayısıyla magmatik farklılaşmadan da değişik oranlarda etkilenmiş olduğu görülür. Petrolojik veriler, kıtasal asimilasyon etkisinin görüldüğü Palandöken volkanik kayaçlarının, granat ve spinel içeren ve yitim ile ilişkili metasomatize olmuş kıtasal litosferik ve astenosferik mantonun, farklı oranlarda fraksiyonlaşması ve magma karışımına sahip olduğunu işaret etmektedir.
Keywords : Post collision volcanism, geochemistry, magma mixture, Palandöken volcanics, petrogenesis