Fare ve Ratlarda Yapay Tatlandırıcıların Bağırsak Mikrobiyotası Üzerine Etkisi: Randomize Kontrollü Çalışmaların Sistematik Derlemesi

Authors : Emre DUMAN, Alev KESER, Selen YILMAZ IŞIKHAN

Pages : 99-110

Doi:10.17827/aktd.1039222

View : 20 | Download : 8

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Yapay tatlandırıcıların bağırsak mikrobiyotası üzerine etkisini inceleyen fare ve ratlarda yapılmış randomize kontrollü çalışmaların sistematik olarak incelenmesidir. PRISMA bildirgesi rehber alınarak PubMed, Web of Science, EBSCOHost ve Google Akademik olmak üzere 4 veri tabanı kullanılmış, 1 Ocak 2000-31 Aralık 2020 tarihleri arasında yayınlanan tüm rat ve fareler ile ilgili randomize kontrollü çalışmaları belirlemek için sistematik bir tarama yapılmıştır. Yapay tatlandırıcı olarak advantam, asesülfam-K, aspartam, neotam, sakkarin, siklamat ve sükraloz kullanılan çalışmalar dahil edilmiştir. İlk tarama sonucunda fare ve ratlar üzerinde yapılan toplam 901 çalışma elde edilmiştir. Çalışmanın amacına ve dahil etme kriterlerine uygun 11 randomize kontrollü çalışma sistematik derlemeye dahil edilmiştir. Çalışmalardan iki tanesi ratlar üzerinde, dokuz tanesi ise fareler üzerinde gerçekleştirilmiştir. Dahil edilme kriterlerini karşılayan advantam ve siklamat ile yapılmış çalışmaya literatürde rastlanmamıştır. Örneklem sayısının az olması nedeniyle meta-analiz yapılamamıştır. Fare ve ratlarda yapay tatlandırıcıların bağırsak mikrobiyotası üzerine etkisi olmakla birlikte etkisine yönelik net bir kanıt ortaya konulamamıştır. Bağırsak mikrobiyomundaki değişikliklerin insan sağlığını nasıl etkilediğinin araştırılması önemlidir ve bu nedenle yapay tatlandırıcı tüketiminin mikrobiyota üzerindeki etkisini değerlendiren randomize kontrollü klinik çalışmaların sayısının artması önemli bir gerekliliktir.
Keywords : Mikrobiyota, sistematik derleme, yapay tatlandırıcılar