Vergi Hukukunda Arama ve El Koyma Müessesesi, 1982 Anayasası’na Uygunluğu ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Konuya Bakışı

Authors : Kerem ÖNCÜ

Pages : 81-100

Doi:10.30927/ijpf.741926

View : 21 | Download : 11

Publication Date : 2020-07-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Arama ve el koyma birçok hukuk sisteminde yer alan önemli hukuki müesseselerdir. Arama ve el koyma, 1982 Anayasası’nda da yer almakta olup, bunların uygulanması hakim kararına bağlı kılınmıştır. Vergi hukuku bakımından ise arama ve el koyma, vergi denetimi kapsamında uygulanmaktadır. Arama yapılması hakim kararı ile mümkün olup, bu kararın verilmesi ise vergi kaçakçılığına ilişkin emarelerin bulunmasına bağlıdır. Ancak devamında vergi idaresinin oldukça geniş yetkilere sahip olduğu görülmektedir. El konulacaklarla ilgili bir sınır bulunmamakta, el koyma hakim kararına dayanmamakta ve vergi yükümlüsüne bir itiraz imkanı tanınmamaktadır. Burada vergi kaybının telafisi amacının etkili olduğu düşünülmekle birlikte, bu yetkiler 1982 Anayasası’na aykırı bulunmaktadır. Bununla birlikte Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Vergi Usul Kanunu’nda düzenlenen arama ve el koymanın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ni ihlal etmediğine karar vermiştir. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi`nin aksine 1982 Anayasası’nda ek güvencelere yer verilmesi, farklı bir değerlendirme yapmayı mümkün kılmamaktadır. Çözümün, 1982 Anayasası`ndaki el koyma ile ilgili ek güvencelerin, vergi yükümlüsü açısından da tanınması olduğu düşünülmektedir.
Keywords : Arama, El Koyma, Vergi Kaçakçılığı, Vergi İncelemesi, Özel Hayatın Gizliliği