100`üncü Yılında Svalbard Antlaşması: Anlaşmazlıklar, Çözüm Önerileri ve Türkiye İçin Fırsatlar

Authors : Onur LİMON

Pages : 307-331

Doi:10.53451/ijps.818828

View : 17 | Download : 17

Publication Date : 2021-10-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Yeryüzünde herhangi bir toprak parçası üzerindeki egemenlik genellikle alışılagelmiş bir uluslararası hukuk meselesidir. Ancak Svalbard Antlaşması, Svalbard Takımadaları üzerinde farklı ve belirleyici bir özelliğe sahiptir. Svalbard Antlaşması, Norveç’in Svalbard Takımadaları üzerindeki tam ve mutlak egemenliğini vurgularken, askerî faaliyetleri yasaklamakta, Svalbard Takımadaları’nın coğrafî bir sınırlamasını ve tanımlamasını yapmaktadır. Antlaşma; bu Antlaşma’ya taraf olan devletlere Svalbard Takımadaları’nda ve karasularında ticaret ve balıkçılık gibi bazı haklar tanımakta ve Svalbard Takımadaları üzerinde Norveç otoritesinin nasıl uygulayacağı hususunda sınırlamalar getirmektedir. Böylelikle taraf devletler Svalbard Takımadaları’nda yaşayan kendi vatandaşları ve şirketleri adına Norveç tarafından eşit hak talebinde bulunabilmektedir. Svalbard Antlaşması’nda anlaşmazlığa esas teşkil eden konu; ayrımcı olmayan ekonomik erişim hakkının Svalbard Takımadaları’nın karasuları genişliğinin ötesine Norveç egemenliğinin ulaşıp ulaşmadığıyla ilgili olmayıp, bu egemenliğin Svalbard Antlaşması’na göre kısıtlanıp kısıtlanmadığı ile ilgilidir. Bu makalenin amacı, 100’üncü yılında Svalbard Antlaşması’nın Antlaşma’ya taraf devletlerarasındaki anlaşmazlıkları çözmekte neden yetersiz kaldığını ve Türkiye’nin neden Svalbard Antlaşması’na taraf olmadığını ve neden taraf olması gerektiğini incelemektir.
Keywords : Arktika, Svalbard Takımadaları, Svalbard Antlaşması, Norveç, Türkiye