Causality analysis of Turkish electricity financial markets

Authors : Hakan Çelikkol, Fatma Köse

Pages : 814-823

Doi:10.24289/ijsser.279159

View : 21 | Download : 10

Publication Date : 2015-07-01

Article Type : Conference Paper

Abstract :Elektrik enerjisi gelişen teknoloji ile birlikte hayatın vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Elektriğe duyulan ihtiyaç giderek artarken, bu ihtiyacın karşılanabilmesi için sektörün büyümesi de kaçınılmazdır. Yatırımların sektöre çekilebilmesi için güven veren, sağlıklı işleyen bir piyasa yapısı ayrıca önem arz etmektedir. Bu nedenle piyasanın gelişimi adına dünyada ve Türkiye’de pek çok adım atılmakta, köklü değişimler yaşanmaktadır. Türkiye’de Elektrik Piyasası Kanunu insert ignore into journalissuearticles values(EPK); ile başlayan süreçte şeffaf, güvenilir, rekabete dayalı ve diğer ülkelerin elektrik piyasaları ile entegre bir elektrik piyasasının oluşturulması hedeflenmiştir. Piyasanın daha serbest ve daha güvenilir olabilmesi adına Türkiye Enerji Borsası kurulmasına ve ilk etapta bu borsada elektrik ticaretinin yapılmasına karar verilmiştir. Mevcut durumda Türkiye’de elektrik ticareti hem spot hem de türev piyasalarda yapılabilmektedir. Literatürde türev piyasalarda oluşan fiyatların spot fiyatlarla ilgili öncü gösterge olduğu kabul edildiği görülmekte ve bu ilişki yatırımcılar tarafından karar verme süreçlerinde gelecek öngörüsü ve risk yönetimi amaçlarıyla kullanılmaktadır. Bu düşüncenin göz önünde bulundurulduğu çalışmada, Türkiye elektrik piyasasındaki durumun tespiti için elektrik spot ve vadeli işlem piyasaları arasındaki nedensellik ilişkisi Granger nedensellik testi ile incelenmiştir. Yapılan analiz sonucunda piyasada çift yönlü nedensellik ilişkisinin varlığı tespit edilmiştir.
Keywords : Spot fiyatlar, vadeli işlem fiyatları, Türkiye elektrik piyasası, nedensellik analizi