(قتل) Fiili ve Türevlerinin Kur’an’da Kullanımı Mana Değişikliklerinin Analizi

Authors : Bekir Yıldırım

Pages : 139-168

Doi:10.51802/istanbuljas.1539754

View : 51 | Download : 42

Publication Date : 2024-12-19

Article Type : Research Paper

Abstract :Öz Kur’an’ı Kerîm, Arap diliyle bütün insanlığa gönderilmiş ilahî bir kitaptır. Onun doğru ve düzgün bir şekilde anlaşılmasını sağlayacak ilimlerden biri de kelimelerin yapısını inceleyen sarf ilmidir. Bilindiği üzere sarf ilmi kelimelerin türetilmesi ve anlam değişiklikleriyle ilgilenmektedir. Arapçada bir fiil, yapılan eklerle birçok kalıba dönüşebilmektedir. Örneğin bir mazi fiil; muzari, emir, nehiy, ism-i fâil, mefûl, ism-i tafdîl, ism-i tasğîr, vb. vezinlere aktarılabilmektedir. Bu Arapçanın kelime türetmesindeki zenginliğine de delalet etmektedir. Kelimenin köküne yapılan bu ilaveler onun yapısında birtakım değişikliklere sebep olduğu gibi anlamında da bazı farklılıklara neden olmaktadır. Kur’an’da farklı türevleriyle birlikte kullanılan kelimelerden biri de (قَتَلَ) katele fiilidir. Nitekim bu sözcüğün Kur’an’da sülâsî mâzî, muzari, emir, masdar ve mezîd vb. türevleriyle kullanıldığı görülmektedir. Mezkûr fiilin mezîd hali tef’îl, müfâ’ale ve ifti’âl vezinlerinde masdar hali hem sarih hem de müevvel şeklinde gelmektedir. Bu çalışma, Kur’an’da kullanılan katele kelimesinin yapısındaki şekil ve mana değişikliklerini analiz etmeyi amaçladığı gibi Kur’an’ın lafız ve mana uyumu arasındaki îcâzıyla ilgili çalışmalara da katkıda bulunmayı hedeflenmektedir. Müslümanları katil gibi göstermeye çalışanların yanlışlığını ifade etmek için de Kur’an’da (قَتَلَ) fiilinin muhataplarının hangi topluluklar olduğu ortaya konulmuştur. Ayrıca dört yerde zikredilen “onları bulduğunuz yerde öldürün” ifadesini tahrif ederek yorumlayan bazı örgütlerin yanlışlarını ve ilgili âyetlerde bozuk düşüncelerine dayanağın bulunmadığı ortaya konulmaya çalışılacaktır. Bu çalışmada şu sorulara cevap aranacaktır: 1-Katele fiili Kur’an’da hangi vezinlerde kullanılmaktadır? 2-Katele fiili ve türevleri Kur’an’da hangi anlamlara delalet etmektedir? 3-Mezkûr fiilin farklı vezinlerde kullanılmasına sebep olan amil nedir? (قَتَلَ) fiili ve türevlerinin Kur’an’da kullanımını ele alan bir çalışmanın tespit edilememesi ve ayrıntılı şekilde bir fiil ve türevlerini ele alan çalışmanın olmaması nedeniyle araştırmanın özgün olduğu söylenebilir.
Keywords : Arap dili ve belâgatı, sarf ilmi, Kur’an-ı Kerim, (قَتَلَ) fiili, iştikâk