Üç Kültür, Tek İmge: Arapça, Türkçe ve Almanca Kısa Öykülerde Anne Karakteri

Authors : Hesham Motava, Senem Ceylan

Pages : 169-188

Doi:10.51802/istanbuljas.1556255

View : 44 | Download : 45

Publication Date : 2024-12-19

Article Type : Research Paper

Abstract :Anlatı metinlerde şahıs kadrosu etrafında gelişen olayda toplumsal bir değeri ya da kültürel bir olguyu ifade etmek üzere eserin tüm karakterlerine bir rol yüklenir. Edebi metinlerde karakter gerek kısa öykülerde gerek uzun biçimiyle bir romanda anlatı sanatının dayandığı temel bileşenlerden biridir. Edebiyatta kadın imgesi, tüm zaman ve mekânlarda farklı rollerde var olmuştur. Kadın imgesinin edebiyatta \\\'anne\\\' karakteri olarak ele alınışı kültürel yönden farklılıklar arz etse de bazı ortak noktalardan da söz etmek mümkündür. Bu amaçla Türk, Alman ve Arap edebiyatlarına ait üç kısa öykü örnek olarak seçilmiş ve anne karakteri ele alınmıştır. Türk edebiyatından Sait Faik Abasıyanık’a ait “Semaver”, Alman edebiyatından Wolfgang Borchert’a ait “Küchenuhr (Mutfak Saati)” ve Arap edebiyatından Mısırlı yazar Cemâl el-Gîtânî’ye ait “Ard Ard” öyküleri oluşturmaktadır. Çalışmanın birinci bölümü edebi karakter, kısa öykü ve karşılaştırmalı edebiyat gibi kavramsal tanımların ele alındığı, öykülerin tanıtıldığı teorik bölümdür. İkinci bölüm ise anne karakterlerinin karşılaştırmalı analize dayalı olarak çeşitli açılardan ele alındığı analiz ve değerlendirme bölümüdür. Çalışmada ele alınan öykülerde, anneliğin ve karakterlerin farklı kültür ve toplumlara rağmen genel olarak benzer özellikler gösterdiği, öykülerde anne karakterlerine atfedilen farklılıkların küçük ayrıntılar yoluyla kültürel olarak öne çıkan temel unsurları simgelediği de görülmüştür. Bütüncül yaklaşımla ele alınan bu çalışmada betimleyici ve analitik yöntem kullanılmıştır.
Keywords : Karşılaştırmalı edebiyat, anne karakteri, anlatı sanatı, Sait Faik Abasıyanık, Cemâl el-Gîtânî, Wolfgang Borchert, Türk, Alman ve Arap edebiyatı