YAŞLI KARDİYAK CERRAHİ HASTALARINDA DELİRYUM RİSKİNİ ARTTIRAN FAKTÖRLER: SİSTEMATİK DERLEME

Authors : Fatma Nur TOMAKİN, Elif Deniz KAÇMAZ, Aliye OKGÜN ALCAN

Pages : 157-166

View : 22 | Download : 10

Publication Date : 2020-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Kardiyak cerrahi sonrası deliryum insidansının %3-70 arasında değiştiği belirtilmektedir ve bu riskin yaşlı hastalarda fazla olduğu bilinmektedir. Bu derlemede, yaşlı kardiyak cerrahi hastalarında deliryum riskini artıran faktörleri belirleyen araştırmaların sistematik olarak incelenmesi amaçlandı. Konuyla ilgili makalelere ulaşmak için “Pubmed”, “Science Direct”, “Google Scholar”, “Ulakbim Türk Tıp Dizini”, “Türk Medline” ve “Google Akademik” veri tabanları “kalp cerrahisi ve deliryum” insert ignore into journalissuearticles values(cardiac surgery AND delirium); anahtar kelimeleri kullanılarak tarama yapıldı. Kardiyak cerrahi geçiren yaşlılarda deliryum konusuna yönelik Ocak 2016-Haziran 2020 insert ignore into journalissuearticles values(son beş yıl); arasında yayınlanmış 486 çalışmaya ulaşıldı. Araştırmaya dahil edilme kriterlerine uygun beş yayın çalışma kapsamına alındı. Bu çalışmalar kronolojik sıraya göre, örneklem özellikleri, veri toplama yöntemleri ve elde edilen sonuçları içeren bir düzen içerisinde verildi. İncelenen çalışmalarda; yaş, düşük ejeksiyon fraksiyonu, diyabet, ekstra kardiyak arteriopati, postoperatif atriyal fibrasyon, pnömoni, yüksek kreatinin, uzamış yatış süresi, düşük eğitim düzeyi, hipertansiyon, mitral kapak hastalıkları, atriyal fibrasyon, fiziksel zayıflıkla birlikte hafif bilişsel bozukluğun olması, hiperoksi atakları ve D vitamini eksikliğinin yaşlılarda kardiyak cerrahi sonrası deliryum riskini arttırdığı belirlendi. Yaşlılarda kardiyak cerrahi sonrası deliryum görülme riskini arttıran ameliyat sürecine bağlı risk faktörlerinin olduğu sonucuna varılmıştır. Kardiyak cerrahi geçiren yaşlı hastalarda deliryum insidansını ve ameliyat sonrası deliryumun neden olduğu olumsuz sonuçların azaltılabilmesi için standart tanılama yöntemleri kullanılarak ameliyat sürecinde risk faktörlerinin erken tanılanması önerilmektedir.
Keywords : kardiyak cerrahi, yaşlı, deliryum, risk faktörleri