Kapadokya Antik Dönem Köylerinde Kırsal Peyzaj Karakter İncelemesi

Authors : Ahmet Alperen Dikici, Esra Özhancı

Pages : 350-368

Doi:10.53472/jenas.1572962

View : 95 | Download : 141

Publication Date : 2024-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Kırsal peyzajlar günümüz kent peyzajlarının beslendiği kaynaklar olmakla birlikte, sahip oldukları doğal ve kültürel değerlerle koruma, yönetim ve planlama faaliyetlerinin de merkezî konumundaki peyzajlardır. Türkiye’nin doğal ve kültürel peyzajları içerisinde de şüphesiz öne çıkan yerlerden ilki; UNESCO Dünya Miras Listesinde de yer alan Kapadokya’nın sahip olduğu eşsiz peyzajlar ve sahip olduğu değerlerdir. Bu araştırmada, Nevşehir’in Ürgüp ilçesine bağlı Cemil, Taşkınpaşa ve Şahinefendi köylerinin kırsal yerleşim tipolojileri ve peyzaj özellikleri, yerinde gözlem ve sayısal yükseklik modeli verileri kullanılarak incelenmiştir. Çalışma kapsamında Cemil, Taşkınpaşa ve Şahinefendi köylerinin doğal topoğrafyası, kültürel değerleri ve kaya oyma yapıları ile şekillenen kırsal peyzaj karakteri incelenmiştir. Çalışmada, kırsal miras-peyzaj ilişkisi temelinde, doğal tüf ve kayalık yapı üzerinde farklı medeniyet ve toplumların binlerce yılda yoğurup geliştirdiği doğal ve kültürel yapının bugün barındırdığı değerler ortaya konarak, geleneksel yapı tekniklerinin bu köylerin kültürel ve mimari kimliğini nasıl şekillendirdiği ele alınmaktadır. Köylerin peyzaj yapısı, bölgenin doğal topoğrafyası, kültürel değerleri ve geleneksel yapı teknikleri ile şekillenmiş bir bütünlüğü yansıtmaktadır. Kırsal yerleşmeler, tarihi süreç boyunca doğal unsurlarla uyum içinde gelişmiş, tarımsal faaliyetler, su kaynakları ve yerel kültürel miras unsurları ile şekillenmiştir. Doğal ve kültürel unsurların sürdürülebilir uygulamalarla korunmasının önemi vurgulanarak, bölgenin mimari bütünlüğünü ve kırsal karakterini korumak için öneri ve değerlendirmelerde bulunulmuştur.
Keywords : Kırsal peyzaj, kırsal miras, köy, Kapadokya