The Theme of Jerusalem in Turkish Literature

Authors : Mustafa Öztürk

Pages : 39-57

View : 17 | Download : 14

Publication Date : 2017-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Üç semavî dinin kutsal şehri Kudüs, yaklaşık beş bin yıllık geçmişiyle zengin bir dinî ve tarihî arka plana sahiptir. İslam’ın ilk kıblesi olması ve Miraç mucizesinin burada gerçekleşmiş olması gibi pek çok neden, İslam toplumlarının bu şehre özel bir önem atfetmesinde etkili olmuştur. Kudüs teması, belirtilen bu önem temelinde, Klasik Türk edebiyatı ve Modern Türk edebiyatındaki belli başlı edebî türlere konu olmuştur. Kudüs temasının, Klasik Türk edebiyatında seyahatnâme, mirâciye ve fetihnâme gibi edebî türlerde ele alındığı görülmektedir. Ayrıca Allâme Şeyhî Divanı’nda yer alan bir kaside ve “Kuds” redifli iki gazelde de Kudüs’ün bir tema olarak işlendiği tespit edilmektedir. Mevcut eserlere bakarak, klasik edebiyatımızda Kudüs’ün çok işlenen bir tema olmadığını savunmak mümkündür. Modern Türk edebiyatında ise bu tema, 1950 sonrasındaki evrede Sezai Karakoç ve onun takipçisi olan bazı şairlerin eserlerinde sık bir şekilde işlenmiştir. Belirtilen temanın klasik edebiyatta yer alması; daha çok Kudüs’teki güzellikleri, faziletleri ve kudsiyeti ifade etmek üzerinden gerçekleşirken, modern edebiyattaki Kudüs’ün ise “Filistin davası” duyarlığı çerçevesinde İslamî bir algı ve retorikle dile getirildiğini söylemek mümkündür.
Keywords : Kudüs, Mescid i Aksâ, Türk Edebiyatı, Klâsik Edebiyat, Modern Türk Edebiyatı