Türkiye’de İlk Tıp Fakültesi’ni Mardin’de Artuklular Kurdu

Authors : Ayten DİRİER, Cemil İNAN

Pages : 337-351

Doi:10.31456/beytulmakdis.811397

View : 18 | Download : 10

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :1091’de vefat eden Kudüs Valisi Artuk Bey’in ardından çocukları Sökmen ve İlgazi, Fatımî saldırısı üzerine Kudüs’ten ayrıldılar. Eminüddin Sökmen 1101’de Hasankeyf, Meyyafarikin insert ignore into journalissuearticles values(Silvan); ve Diyarbakır’ı ele geçirip Artuklu Beyliği’nin ilk kolunu kurdu. Necmeddin İlgazi 1108’de Mardin’i ele geçirip, Beyliğin merkezi yaptı. Halep ve Harput’un katılmasıyla, 307 yıl sürecek Beylik kuruldu. İlgazi ve yeğeni Belek Gazi, Haçlılara karşı yaptıkları savaşlarla ünlendiler. Fethedilen topraklara yerleşme, Haçlılara karşı verilen savaşlar göz açtırmazken; Artuklular 1123 yılında Eminüddin Külliyesi’ni açarak, Türkiye Tarihi’nde bir ilki gerçekleştirdi. Külliye; mescid, medrese, bimaristan, zâviye, yazlık namazgâh, hamam, çeşme ve selsebîlden oluşuyordu. Artuklu Beyliği’nin kurucusu Eminüddin Sökmen tarafından inşaatı başlatıldı, vefatından sonra kardeşi Necmeddin İlgazi tarafından tamamlandı. Bimâristan insert ignore into journalissuearticles values(Darüşşifa-Hastahane); olarak kullanıldığı dönemde, büyük ün kazandı. Bimaristanda, İslâm Dünyasındakilerden farklı yöntemler kullanıldı. Mimarîde üstü açık avlular ve hamam bölümlerinde uygulamalı bilgiler verilen bir tıp medresesi ve şifahane olarak tasarlanırken, tedavide bitkisel ilaçlar, şifalı açık hava ve su tedavisi kullanıldı. XIX. asra kadar bu görevini sürdürdüğü belgelerden anlaşılmaktadır. Kurulduğu andan itibaren, tedavi usûlleri ve çalışanlarıyla ünlenen Bimaristana, başta Musul olmak üzere diğer illerden gelen hastalar ve Haçlı Savaşları’nda yaralananlar önemli bir yoğunluk oluşturarak, şehrin ekonomisine katkıda bulundu.
Keywords : Artuklular, Mardin, Eminüddin, Hastahane