İlaca Bağlı Olarak Çene Kemiklerinde Görülen Osteonekroz (Mronj): Derleme

Authors : Ergin ÖZTÜRK, Nesrin SARUHAN

Pages : 8-20

Doi:10.34084/bshr.535974

View : 25 | Download : 25

Publication Date : 2019-04-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Bifosfonatlar, osteoporöz tedavisinde kullanımı günden güne artan ve kemikteki rezorpsiyon sürecini yavaşlatan ve hatta durduran ilaçlardır. Bu ilaçlar, aynı zamanda Paget hastalığı ve metabolik kemik hastalıkları, hiperkalsemi, multiple miyelom ve metastatik durumlar ile ilişkili kemik hastalıklarının tedavisinde de etkin şekilde kullanılmaktadır. Bu ilaçlar için en tehlikeli yan etki olarak da osteonekroza sebebiyet verme riskinden bahsedilebilir. Bifosfonata bağlı olarak oluşan bu osteonekroz, ilk olarak 2002 yılında Marx ve Stern tarafından bifosfonat kullanan hastaların bir kısmında ağız içinde ortaya çıkan, iyileşmeyen, üstü mukoza ile örtülü olmayan ekspoze osteonekrotik kemik alanlarının varlığını farketmeleri ile teşhis edilmiştir.Bifosfonatların kullanımına bağlı olarak çene kemiklerinde görülen bu osteonekroz isimlendirme olarak da ‘’Bisphosphonate-Related Osteonecrosis of the Jaw’’ kelimelerinin baş harflerinin birleştirilmesinden oluşan BRONJ terimi olarak literatüre geçmiştir. Ancak yıllar içinde bu konuda hasta üzerinde yapılan çalışma ve araştırmalar artmış olup bu çeşit bir osteonekroza sadece bifosfonat türevi ilaçların değil; RANKL inhibitörü olan denosumab gibi kemoterapötik ilaçlar ve türevlerinin de sebep olduğu ortaya konmuştur. 2014 AAOMS terimsel olarak değişikliğe gidilmesi gerekliliği nedeniyle ilaca bağlı olarak çene kemiklerinde görülen osteonekroz manasına gelen ‘’Medication-Related Osteonecrosis of the Jaw insert ignore into journalissuearticles values(MRONJ);’’ olarak terimi güncellemiştir.
Keywords : Bifosfonatlar, Çenenin bifosfonat ilişkili osteonekrozu, Maksilla, Mandibula