The Portugal Synagogue: Ιn Light of Its History and Architecture

Authors : Şakir ÇAKMAK, Siren BORA

Pages : 39-70

Doi:10.26650/artsanat.2020.14.0003

View : 20 | Download : 14

Publication Date : 2020-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Dönemi İzmir’inin en eski sinagoglarından biri olan Portugal Sinagogu, Portekiz kökenli Yahudiler tarafından tahminen 1630’lu yıllarda inşa edildi. İnşa edildiği yer, İzmir, Osmanlılar tarafından fethedildikten sonra Yahudilerinin ilk yerleştiği bölgelerden biri olan Pazar yeriydi. Aynı zamanda, sahile ve İç Liman’a oldukça yakın bir konuma sahip olan bu bölge, büyük bir çoğunluğu ticaretle uğraşan Portekiz kökenli Yahudiler için oldukça cazipti. Öte yandan, Osmanlı Dönemi İzmir Yahudi Mahallesi, âdeta Portugal Sinagogu çevresinde şekillenmişti. Muhtemelen bölgenin güçlü ticari aktivitesinden dolayı, sinagog, kentteki Yahudi yerleşim alanının tam merkezinde yer alıyordu. Portugal Sinagogu, büyük yangın (başlıca 1772 ve 1841) ve deprem (başlıca 1688 ve 1789) felaketlerine, Sabetay Tsevi’nin sinagogu işgali dâhil pek çok tarihi olaya şahit oldu. 1976 yılında geçirdiği yangında büyük hasar gördü, tavanı ve tüm ahşap doğramaları yok oldu. Yangın ve sonrasındaki kötü müdahalelerle özgünlüğünü büyük ölçüde yitiren yapı, 2017-2018 yıllarında gerçekleştirilen restorasyon çalışmaları ile aslına uygun bir şekilde ayağa kaldırıldı. Restorasyon çalışmaları, yapıyı sinagog olarak kullanıldığı yıllarda gören, hatta görev yapan kişilerin verdiği bilgiler, eski fotoğraflar, sıva raspaları ve zemin araştırmaları ile elde edilen bulgulardan hareketle hazırlanan projeler doğrultusunda gerçekleştirilmiştir. Bu makalede, İzmir Portugal Sinagogu’nun tarihi ve mimari özellikleri ayrıntılı olarak tanıtılmış ve restorasyon çalışmaları hakkında bilgi verilmiştir.
Keywords : Sinagog, İzmir Yahudi Mahalleleri, Portekiz Topluluğu, Portugal Sinagogu, Portugal Sinagogu restorasyonu