Bursa/Keles Kemaliye Köyü Camii ve Duvar Resimleri

Authors : Şeyda ALGAÇ

Pages : 1-31

Doi:10.26650/artsanat.2022.18.1032694

View : 20 | Download : 17

Publication Date : 2022-07-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Bursa ilinin dağ yöresi ilçelerinden olan Keles’in ilçe merkezine 8 km uzaklıktaki Kemaliye köyünün moloz taşla inşa edilmiş dikdörtgen planlı camisi sade bir dış mimariye sahiptir. Yapının hariminde ve son cemaat yerinde bulunan, kalem işi tekniği kullanılarak yapılmış bezemeleri ve duvar resimleri yapıyı sıra dışı kılmaktadır. Harimin ve son cemaat yerinin duvar yüzeyleri kare ve dikdörtgen paftalara ayrılarak betimleme alanı olarak kullanılmıştır. Paftalarda birçok dinsel ve sivil yapıda görülebilecek buketlere ek olarak merkezinde Kâbe bulunan Mekke şehri, büyük kapıları olan şehir betimlemeleri, sandukalı ve destarlı sikke tarzında bir Mevlevi tac-ı şerifinin başlık olarak kullanıldığı mezar taşına sahip baldaken türbe, üzerine sancak ve teberlerin çapraz olarak yerleştirildiği sanduka, servi, meyveli ağaçlar, başak demetleri, kapağı kesilerek dilimlenmiş karpuz ve hançer yerleştirilmiştir. Makalede Kemaliye köyü camiinin duvar resimleri ve yazı programı köydeki tasavvuf ortamı da göz önüne alınarak tanıtılmaya ve muhtemel sembolik anlamları irdelenmeye çalışılmıştır. Yapının inşa kitabesi bulunmadığından yapıldığı tarih ve banisi bilinmemektedir. Ancak yerel tarih çalışmalarına göre yapı, Hacı Mehmet oğlu Hacı Osman tarafından inşa ettirilmiş, bezeme ve tasvirler de yabancı ustalar tarafından yapılmıştır. Giriş kapısının üstünde yazan “sene 1129” (M 1874/1875) bezeme ve tasvirlerin yapım tarihidir. Bezemeleri ve resimleri özgün hâlleri ile günümüze ulaşabilen cami, 19. yüzyılın son çeyreğinde Osmanlı toplumunun taşradaki beğenilerini yansıtan seçkin bir örnektir.
Keywords : Bursa, Keles, Kemaliye Köyü, Camii, Duvar Resimleri, Bezeme, Kalem işi