Geç Osmanlı ve Erken Cumhuriyet Dönemi Kamu Yapıları: Malatya Kenti Örneği

Authors : Fatma Zehra SARI, Nur UMAR

Pages : 415-445

Doi:10.26650/artsanat.2023.19.1132478

View : 23 | Download : 13

Publication Date : 2023-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti’nde 18. yüzyıl ile birlikte “Batılaşma” olarak adlandırılan dönem başlamıştır. 19. yüzyılda Tanzimat Dönemi’yle birlikte ise yenileşme hareketleri toplumsal ve idari anlamda etkili bir şekilde görülmüştür. İdari anlamdaki değişimler o zamana kadar görülmeyen postane, hükümet konağı, hapishane gibi işlevlerine uygun yeni yapı tiplerini ortaya çıkarmıştır. Osmanlı Devleti döneminde başlayan değişim anlayışı Cumhuriyet’in ilanından sonra da devam etmiştir. Konumu itibarıyla kavşak niteliğinde olan Malatya, Batılılaşma Dönemi’nde Osmanlı Devleti’nin taşralarından biridir. Malatya, farklı zamanlarda Diyarbakır ve Ma’mûretü’l-Azîz Vilayetleri’ne bağlı sancak; Cumhuriyet Dönemi’nde ise bir il durumundadır. Bu çalışmada, günümüz Malatya ili merkezinde yer alan Geç Osmanlı ve Erken Cumhuriyet Dönemi kamu yapılarının mimari özellikleri, koruma durumları ve bu yapıların kentin değişim ve gelişimine etkisi incelenmiştir. 1890 yılından 1940’lı yıllar arasını kapsayan çalışma literatür ve arşiv taraması ile başlamış; alan çalışmasıyla devam etmiştir. Çalışma, Osmanlı Devleti’nde Malatya sancağı olarak anılan günümüz Malatya ilinde kamu yapısı olarak inşa edilen veya kullanılan yapıların ortaya çıkışını bütüncül olarak değerlendirerek mimarlık tarihi, kent tarihi ve mimari koruma alanlarına katkı sağlamayı amaçlamaktadır.
Keywords : Geç Osmanlı Erken Cumhuriyet Dönemi, Mimarlık Tarihi, Mimari Koruma, Malatya, Kamu Yapıları