Stanisław Chlebowski’nin Osmanlı Savaş Tabloları Üzerine Bazı Tespitler

Authors : Rumeysa IŞIK YAYLA

Pages : 285-310

Doi:10.26650/artsanat.2023.19.1133958

View : 20 | Download : 11

Publication Date : 2023-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Dönemi açısından belgeleyici bir rol üstlenerek tarih temalı resim geleneğine büyük katkı sağlayan Osmanlı savaş tabloları, geçmişin hatırasını korumak adına yapılmış olsalar da yüzyıllar öncesine dayanan yaşanmışlıkları ölümsüzleştirdikleri bir gerçektir. Bunun gerisinde yatan en önemli etken ise yönetici zümrenin beğenisini kazanmak adına çalışan sanatçıların yapmış oldukları eserleri siyasi bir tutumla propaganda aracına dönüştürmek ve liderler adına bir güç gösterisinde bulunmak istemeleridir. Bu yüzden de saraya bağlı olarak hamilerinin istekleri doğrultusunda eserlerini üreten ressamlar, askerî başarıları her daim görkemli anlatılarla sunmak durumunda kalmışlardır. Çünkü elde etmiş oldukları zaferler vasıtasıyla liderlerini övmek, bir bakıma onların güçlerini arttırmak ve başarılarını imgelerle sonsuza dek yaşatmak onlar için büyük başarı sayılmıştır. Bu fikrin en seçkin örnekleri de 1870-1876 yılları arasında Sultan Abdülaziz’in saray ressamı olarak çalışan Polonyalı sanatçı Stanisław Chlebowski tarafından verilmiştir. Bu süre zarfında çok sayıdaki resme imza atan sanatçının yapıtları arasında ilk sırayı Osmanlı savaş tabloları almaktadır. Fakat bu eserler yalnızca bir savaş resmi değildir, aynı zamanda Osmanlı’nın askerî anlamdaki görsel belleğine katkı sunan önemli belgelerdir. Bu makalede ise Chlebowski’nin Osmanlı savaş tablolarına yansıyan görsel izlerin takibi yapılarak bazı tespitlerde bulunulmuş, eserlerin Türk savaş resim tarihine kazandırmış olduğu yenilikler üzerine birtakım düşünceler ortaya konulmuştur.
Keywords : Osmanlı Devleti, Sultan Abdülaziz, Stanislaw Chlebowski, savaş resmi, yağlıboya tablo