Yalova/Çobankale Kazısından İki Kutsal Ekmek Mührü

Authors : Gülgün KÖROĞLU, Selçuk SEÇKİN

Pages : 355-376

Doi:10.26650/artsanat.2023.20.1304791

View : 68 | Download : 88

Publication Date : 2023-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Yalova’nın Altınova ilçesi, Yalakdere Vadisi üzerinde yer alan Xerigordos insert ignore into journalissuearticles values(Çobankale);, ana yollar üzerinde kurulmuş önemli bir kale yerleşimidir. Kalenin adı 11-14. yüzyıllar arasında tarihî kaynaklarda sıklıkla geçmektedir. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı izniyle kalede başlatılan arkeolojik kazılar sırasında şapel olduğu belirlenen mimari kalıntının yakın çevresinde üzerlerinde haç tasvirleri olan iki adet pişmiş topraktan yapılmış mühür gün ışığına çıkarılmıştır. Mühürlerin şapel çevresinde ele geçmiş olması, Hristiyanlığın en önemli dinî töreni olan ekmek ve şarabın kutsandığı ayinde insert ignore into journalissuearticles values(ökaristi/ eucharistia); dağıtılmak için özel olarak hazırlanıp pişirilmeden önce mühürlenerek İsa’nın bedenine dönüştürüldüğüne inanılan ekmekler için kullanılmış olduğunu göstermektedir. Konik biçimli kutsal ekmek mühürlerinin baskı yüzeyinde kademeli biçimde çerçeve içine alınmış haç tasvirleri oyulmuştur. Benzerleriyle yapılan karşılaştırmalar ve kazılar sırasında bulunan diğer buluntular ekmek mühürlerinin Orta Bizans Dönemi’ne tarihlendirilmesini insert ignore into journalissuearticles values(11-12. yüzyıllar arası); olanaklı kılmaktadır. Bu çalışma kapsamında Çobankale kazılarında bulunan kutsal ekmek mühürleri tanıtılıp ekmeğin çok tanrılı ve tek tanrılı simgesel anlamı üzerinde durulmuş ve arkeolojik kazılarda bulunan aynı döneme ait benzer örnekler ele alınmıştır.
Keywords : Çobankale, Orta Bizans Dönemi, ekmek mührü, haç, Hristiyanlık