Edirne Kaleiçi’nde Neoklasik Bir Sivil Mimarlık Örneği: İlhan Koman Evi

Authors : Mesut Dündar

Pages : 261-288

Doi:10.26650/artsanat.2024.21.1353253

View : 150 | Download : 172

Publication Date : 2024-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Edirne’nin ilk yerleşim merkezini teşkil eden Kaleiçi genellikle gayrimüslimlerin oturduğu bir yerdi. Izgara şeklindeki (Hippodamus) yerleşim planı ve kendine has özellikler taşıyan evleriyle Türk mahallelerinden ayrılan Kaleiçi’nde günümüze ulaşabilen çok sayıda tarihî konut bulunmaktadır. Döneminin sosyal ve kültürel hayatına ışık tutan bu evlerden birini de bir Rum doktor tarafından yaptırılan İlhan Koman Evi teşkil etmektedir. Mimarisi ve süslemeleriyle dikkati çeken ev hakkında daha önce yapılmış kapsamlı bir çalışma bulunmamaktadır. Konut mimarisi ile kalem işi ve duvar resmi çalışmalarına kaynak teşkil edeceği düşünülen bu çalışmada söz konusu ev, mimari ve süsleme özellikleri bakımından bütüncül bir yaklaşımla ele alınıp değerlendirilerek hem sanat tarihi alanına bir katkı sağlanması hem de evin Edirne kent mimarisi ile Osmanl ı konut mimarisindeki yerinin ortaya konması amaçlanmıştır. Bu amaçla, öncelikle konuya ilişkin literatür ve arşiv taraması yapılmış, sonrasında da yapı yerinde incelenmiş ve elde edilen verilerle birlikte söz konusu eser ayrıntılı biçimde irdelenerek değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Yapılan araştırma ve değerlendirmeye göre, iki katlı ahşap ev, malzeme-teknik ve plan gibi özellikleriyle klasik Osmanlı k onut mimarisini yansıtmakla birlikte cephelerindeki güçlü Neoklasik vurgusu, pencere ve balkonlarla olabildiğince dışa açılması, Antik Yunan mimarisini referans alan tavan süslemeleri ile batılı bir karakter ortaya koymaktadır. Mimari ve süsleme özellikleriyle döneminin sosyo-kültürel etkileşimlerini yansıtan ev hem Edirne kent mimarisinin hem de Osmanlı sivil mimarisinin önemli bir yapısını teşkil etmektedir.
Keywords : Edirne, Kaleiçi, Sivil mimari, Ev, Neoklasik, İlhan Koman