Trabzon Vazelon, Kaymaklı ve Sümela Manastırları’ndaki Post-Bizans Dönemi Son Mahkeme Sahneleri

Authors : A Nazlı Soykan

Pages : 637-654

Doi:10.26650/artsanat.2024.21.1342283

View : 102 | Download : 152

Publication Date : 2024-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :1204 yılında kurulan Trabzon Rum İmparatorluğu topraklarında yüzyıllar boyunca birçok farklı halk yaşamıştır. Trabzon’da 13. yüzyılda gerçekleşen yeni siyasi yapılanmayla birlikte inşa faaliyetlerinin de arttığı görülmektedir. Bu dönemde ya yeni kiliseler inşa edilmiş ya da var olan yapılara eklemeler yapılmıştır. Bölgenin korunaklı olması ve inzivaya elverişli olması ise manastırların gelişiminde etkili olmuştur. Trabzon’da bilinen altı manastır bulunmaktadır: Sümela Manastırı, Vazelon Manastırı, Kuştul Manastırı, Kaymaklı Manastırı, Kızlar (Panagia Theokephastros) Manastırı ve Kızlar (Panagia Keramesta) Manastırı. Günümüze bu altı manastırdan kimisi iyi durumda gelebilmişken kimisi de neredeyse yok olmakla karşı karşıyadır. Trabzon’daki manastırların ortak özelliklerinden biri kuruldukları ilk günden terk edildikleri güne kadar inşa faaliyetlerinin sürmesi bir diğeri ise duvar resimlerindeki tema seçimleridir. Çalışmanın konusu Trabzon manastırlarındaki Post-Bizans Dönemi’ne tarihlendirilen Son Mahkeme sahneleri oluşturmaktadır. Bu bağlamda yapılan araştırmalar sonucunda Trabzon’daki manastırlar arasında Sümela, Kaymaklı ve Vazelon Manastırlarında bu sahnenin tasvir edildiği anlaşılmıştır. Araştırmada üç manastırdaki Son Mahkeme sahneleri detaylı olarak incelenmiş, çizimleri yapılmış hem bölge içinde hem de bölge dışındaki benzer örnekleriyle birlikte karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır.
Keywords : Trabzon, Son Mahkeme, Bizans Sanatı, Duvar Resmi, Ermeni, Post Bizans Dönemi