Erzurum Arkeoloji Müzesinde Bulunan ve Erken Dönem Kazılardan Ele Geçen Karaz Kültürüne Ait Pişmiş Toprak Hayvan Figürinleri

Authors : Rabia Akarsu, Elif Şener

Pages : 1-19

Doi:10.26650/artsanat.2025.23.0001

View : 14 | Download : 6

Publication Date : 2025-02-05

Article Type : Research Paper

Abstract :Figürinler, insan ve hayvan betimleri olan, ortak amaçlar doğrultusunda kullanılan arkeolojik buluntulardır. Ele geçtikleri mekânlar ile ilişki kurulduğunda daha çok dinî amaçlarla kullanıldığı düşünülen söz konusu küçük buluntular, ait oldukları kültürün inanç sistemi hakkında önemli bilgiler sunmaktadır. Yaklaşık olarak MÖ 3500-1500 yılları arasında Kafkasya’dan Levant içlerine ve Kuzeybatı İran’dan Orta Anadolu’ya kadar geniş bir alanda yayılım gösteren Karaz kültürünün daha çok seramik malzemesine dair çalışmalar yapılmış olup inanç sistemi hakkında çok az bilgi bulunmaktadır. Bununla birlikte Karaz kültürüne ait figürinler hakkında çok fazla bilimsel çalışma da yapılmamıştır. Karaz kültürünün önemli merkezlerinden biri olan Erzurum ilinde 1960 yılında Pulur Höyüğü, 1961 yılında Güzelova Höyüğü ve 1994-2000 yılları arasında Sos Höyük erken dönem kazı çalışmalarından Erzurum Arkeoloji Müzesine gelen 20 adet pişmiş toprak hayvan figürini bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Kültüre adını veren Karaz Höyüğü’nde figürin ele geçmemiştir. Makale kapsamında figürinlerin tipolojik sınıflandırmaları yapılıp biçimsel olarak detaylı bilgileri verildikten sonra Karaz kültür alanı içindeki benzer örnekler ile karşılaştırılması yapılmıştır.
Keywords : Karaz Kültürü, Doğu Anadolu Bölgesi, Erzurum Arkeoloji Müzesi, Hayvan Figürinleri, Pişmiş Toprak