Kastamonu Beylikler Dönemi Kırsal Camilerinin Mimari Koruma Bağlamında İncelenmesi

Authors : Gökçen Gökgöz Gedik, Emre Kishalı, Nurdan Kuban Orcan

Pages : 125-155

Doi:10.26650/artsanat.2025.23.0007

View : 6 | Download : 1

Publication Date : 2025-02-05

Article Type : Research Paper

Abstract :Kırsal miras, tarihî süreç içerisinde insan kimliğinin hem somut hem de somut olmayan kültürel birikimlerinin ortaya çıkardığı bir bellektir. Kültürel birikimlerin, davranışların ve ihtiyaçların gereklilikleriyle doğal peyzajın sunduğu topoğrafya ve malzeme gibi verilerle şekillenen gelenekselleşmiş, yöreye özgü ve yöreyi tanımlayan mimari, belleğin somut kanıtı olarak kırsal mimari mirası temsil etmektedir. Bu temsilin bir ürünü olarak Kastamonu kırsalında tarihin izleri, mimari miras üzerinden takip edildiğinde, Türk mimarisinin ilk nüveleri cami mimarisi olarak görülmektedir. Bu sebeple İslamlaşma ve Türkleşme adına kırsalda başlayan imar hareketinin ilk örnekleri olan Gölköy Köyü Şeyh Ahmet Camii ve Şeyh Köyü Akça-su Camii ile Candaroğlu Beyliği\\\'nin komutanları tarafından yaptırılan Duruçay Köyü Halil Bey Camii ve Kasaba Köyü Mahmut Bey Camii bu çalışma kapsamında incelenmiştir. Çalışmanın amacı, 13. yüzyıl yapıları olarak günümüze ulaşan ve kırsalda yer alan camiler üzerine mimari bir tartışma sunmak ve tarihe tanıklık etmiş bu yapıların güncel koruma sorunlarını aktarmaktır. Bu amaca yönelik, arşiv kayıtları incelenerek, kullanıcılar ile görüşmeler ve saha çalışması yürütülerek yapıların kullanım sorunları, tarihî süreçte gerçekleştirilen müdahale yöntemleri, bozulmalar ve riskler tespit edilerek belgelenmiştir. Yaklaşık 800 yıldır varlığını sürdüren bu yapıların karşılaştığı sorunlar ile varlıklarının devamlılığı yönünde alınan tedbirler tartışılmıştır.
Keywords : Beylikler Dönemi, Kırsal Miras, Kastamonu, Koruma, Cuma Camii