Uçak Teknisyenlerinde Negatif Vijilans Faktörlerin Analitik Belirlenmesi ve Vijilans Düzeylerinin Ölçümü

Authors : Mevlüt Coşkun TEZCAN

Pages : 76-104

Doi:10.51785/jar.969614

View : 16 | Download : 9

Publication Date : 2022-02-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Havacılık sektörü hatanın kabul edilemez olduğu sıfır hata toleransı ile işleyen bir sektördür. Havacılıkta uçuş emniyetinin sağlanması sürecinin başlangıcını ve önemli bir unsurunu uçuşa elverişlilik sağlayan bakım-onarım faaliyetleri oluşturmaktadır. Dikkat gerektiren kritik bakım faaliyetlerini yürüten teknisyenlerin psikolojik açıdan iyi bir halde olması ve yoğun tempoda süren çalışma esnasında emniyetli davranışlar sergilemesi gerekmektedir. Vijilans, dikkatin bir görev üzerinde uzun zaman sürdürülmesi ve genel bir zihinsel uyarılmışlık halidir. Bu araştırmanın amacı uçak teknisyenlerinin vijilans düzeyleri ile vijilans kayıplarının sebeplerini bir durum çalışması olarak incelemek ve havacılıkta vijilansın önemine vurgu yapmaktır. Bu amaç çerçevesinde İstanbul ilinde bulunan bir bakım işletmesinde yapılan bu araştırmanın, örneklem grubunu kolayda örnekleme yöntemiyle belirlenen 45 teknisyen oluşturmaktadır. Analitik Hiyerarşi Prosesi insert ignore into journalissuearticles values(AHP); anketi ve Otomatik Nöropsikolojik Değerlendirme Ölçütleri insert ignore into journalissuearticles values(ANAM4TM); ile NASA İş Yükü Endeksi insert ignore into journalissuearticles values(NASA-TLX); kullanılarak toplanan veriler, IBM SPSS 23 istatistik programı ile analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre; teknisyenlerde vijilans kaybına neden olan faktörlerin başında yorgunluk, uykusuzluk, iş yükü, stres ve termal konfor gelmektedir. Bununla beraber teknisyenlerin özellikle vardiya sonlarına doğru vijilans kayıpları yaşadığı görülmüştür. Araştırmanın havacılık emniyeti ile ilgili literatüre katkı yapacağı ve konuyla ilgili gelecekte yapılacak çalışmalara ışık tutacağı düşünülmektedir.
Keywords : Uçak Teknisyeni, Havacılık Emniyeti, Vijilans, Analitik Hiyerarşi