Mihrani Ekrad Sancağı: Kadim Bir Aşiret Yurtluk Ocaklığı

Authors : Ercan GÜMÜŞ

Pages : 1-27

Doi:10.46628/itbhssj.853741

View : 27 | Download : 32

Publication Date : 2021-07-14

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti’nin doğu sınırında izlediği idari örgütlenme merkeze yakın eyalet ve sancaklardaki yapılanmadan hayli farklıydı. Bu örgütlenmeyi belirleyen ise kuşkusuz buradaki iki büyük rakip komşu devletin bu sınırlar üzerindeki hâkimiyet mücadelesiydi. Söz konusu bu özgün yapının mülki idari terminolojideki ismi hükûmet ve yurtluk-ocaklık sancaklardı. Bunlar arasında günümüze değin en az bilinenlerden biri Mihrani ocağıdır. Muhtar statülü idari birimler arasında yer alan Mihrani Ekrad sancağının diğer bir özelliği ise aşiret örgütlenmesine sahip olması ve aynı adı taşıyan aşiret mensuplarının üç farklı bölgede yerleşmiş olmasıydı. Araştırmada, Mihrani Ekrad sancağında uygulanan tımar sistemine değinilmiştir. Ayrıca, hanedanın dini bir imtiyaz olan seyyidlik iddiası ele alınmıştır. Bu çalışmada öncelikle idari bir statü olan Mihrani ocağı, akabinde ise üç farklı mıntıkada meskûn aşiretin başta kronikler olmak üzere, seyahatnameler, araştırma eserler ve özellikle Osmanlı arşivine yansımış görünümü tasvir edilmeye çalışılacaktır. Bu çalışmayı özgün kılan husus, konunun daha önce hiçbir yerde ele alınmamış olmasıdır. Haliyle bu araştırma Mihraniler’e dair kaleme alınan ilk özgün çalışmadır. 
Keywords : Mihrani, Yurtluk Ocaklık, Aşiret, Ekrad, Diyarbekir, Osmanlı Devleti