Süt Somatik Hücre Sayısının E-Burun ile Belirlenmesi

Authors : Melis İNALPULAT, Ünal KIZIL, Ertuğrul BİLGÜCÜ, Levent GENÇ

Pages : 22-35

Doi:10.28979/comufbed.307873

View : 18 | Download : 10

Publication Date : 2016-05-27

Article Type : Research Paper

Abstract : Mastitis sağmal hayvanlar arasında yaygın bir hastalık olup önemli ekonomik kayıplara sebep olur. Hastalık çeşitli klinik bulgularla teşhis edilebilirken süt somatic hücre sayısı insert ignore into journalissuearticles values(SHS); kilit göstergelerden biri olarak kabul edilmiştir. Bununla birlikte SHS’ nın geleneksel yöntemlerle belirlenmesi yoğun emek gerektirir ve zaman alıcıdır. Bu çalışma farklı metal oksit sensörler insert ignore into journalissuearticles values(MOS); içeren elektronik burun insert ignore into journalissuearticles values(e-burun); sisteminin bir eşik değerin üzerinde SHS içeren sütleri ayırt edebilme yeteneği üzerine odaklanmıştır. Süt örnekleri Çanakkale ili Biga ilçesinde bulunan çiftliklerden toplanmıştır. Kırk altı örnek laboratuarda standart protokoller ile analiz edilmiş ve ardından DiagNose-II elektronik burun sistemi ölçümüne tabi tutulmuştur. Sensör tepkilerine göre Mastitik-Olmayan insert ignore into journalissuearticles values(M-O); / Mastitik insert ignore into journalissuearticles values(M); sütlerin ayırt edilmesinde Yapay Sinir Ağları insert ignore into journalissuearticles values(YSA); kullanılmıştır. Sonuçlar 12 sensör içerisinden 8 sensörün süt örneklerine tepki verdiğini göstermiştir. Bu nedenle farklı topolojilere sahip çeşitli YSA modellerinin performansı 8 sensörün tepkileri kullanılarak test edilmiştir. Tüm YSAları 28 örnek kullanılarak eğitilmiş ve kalan 18 örnek ise geçerlik aşamasında kullanılmıştır. Test edilen modeller arasından eğitim ve geçerlik aşamalarına ilişkin en düşük hata sonuçları sırasıyla % 35.71 ve % 38.89 bulunmuştur. Performansın artırılması amacıyla boyutları azaltmak için Ana Bileşenler Analizi insert ignore into journalissuearticles values(ABA); uygulanmış ve 8 sensör yerine 3 bileşen YSA modeline dahil edilmiştir. YSA çalıştırılmadan önce ABA uygulanması eğitim insert ignore into journalissuearticles values(% 10.71); ve geçerlik insert ignore into journalissuearticles values(% 0); aşamalarındaki hataların daha düşük olmasını sağlamıştır. Ancak sistemin gerçek performansı yeni veri setleriyle test edilmelidir.
Keywords : Ana bileşenler analizi, elektronik burun, mastitis, süt somatik hücre sayısı, yapay sinir ağları