Birinci Dünya Savaşı`nda Sina/Filistin-Suriye Cephesinde Türk-İngiliz Mücadelesi ve Sonuçları

Authors : Fatma Rezzan ÜNALP

Pages : 47-69

View : 16 | Download : 9

Publication Date : 2021-01-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Dünya 1914 yılında savaşa girmemiş olsaydı `Ortadoğu nasıl olurdu?` sorusuna cevap vermek zordur. Ama Birinci Dünya Savaşı`nın bölge üzerinde büyük bir etkisi olduğu kesindir ve mirası bugüne kadar kalmıştır. Osmanlı Devleti Ekim 1914`te İttifak Devletlerinin safında savaşa girince, Arap Ortadoğu`su İngiltere ve Fransa`nın deniz aşırı savaş hedefleri arasına girmişti. İngiliz hedefleri arasında `Almanya`nın doğu ve batı Afrika kolonileri, Birleşik Krallık himayesinde bağımsız bir Arabistan, yine İngilizlerin kontrolünde Siyonistlere verilecek bir Filistin, bağımsız bir Ermenistan ve Boğazların uluslararası denetim altında olması yer alıyordu. Fransızlar için ise Ortadoğu`da hedef, Toroslardan Sina Yarımadası`na, Akdeniz`den Filistin`i kapsayarak çöle kadar uzanacak Büyük Suriye üzerinde nüfuz bölgesi kurmaktı. Dolayısıyla Birinci Dünya Savaşı sırasındaki paylaşım alanlarının en önemlisi Arap Orta Doğusuydu. Mayıs 1916`da gizli olarak imzalanan Sykes-Picot Antlaşmasına göre İngiliz ve Fransız nüfuz bölgeleri kuruluyordu. Buna göre Filistin uluslararası bir yönetim altına sokulacak, söz konusu idarenin ayrıntıları daha sonra Rusya, İtalya ve Hicaz Emiri Şerif Hüseyin ile görüşülerek belirlenecekti. Bu makalede Osmanlı İmparatorluğunun çöküşüne giden yolda önemli bir yeri olan Filistin-Suriye Cephesinde yaşanan muharebeler ve Türk ordusunun geri çekilişi stratejik ve taktik yönden ele alınacak, savaşın sonuçları bölgeye yönelik İngiliz politikaları kapsamında değerlendirilmiştir.
Keywords : Osmanlı, İngiliz, Filistin, Suriye, Gazze