Zamanının Ötesinde Bir Kadının Profili̇: Gertrude Bell

Authors : Meryem Maide Ağalday, Fahri Kılıç

Pages : 148-174

View : 86 | Download : 80

Publication Date : 2024-06-14

Article Type : Other Papers

Abstract :İngiliz arkeolog Gertrude Bell, başta toprak bütünlüğünün bozulmasında büyük rol oynadığı Osmanlı Devleti olmak üzere, tüm dünya tarafından casus kimliği ile tanınmaktadır. Medyada ve akademik çalışmalarda, Dünyayı Pasta Böler Gibi Bölen Kadın, Sınırları Çizen Kadın, Çöl Kraliçesi, Şark Şeytanı gibi tabirlerle anılan Gertrude Bell, kendi döneminin çok ötesinde eğitim geçmişine ve bilgi birikimine sahiptir. Gertrude Bell, Viktorya dönemi İngiltere’sinde Oxford Üniversitesinde okuyan ilk 5 kadından biri olmuş, 1920 yılına kadar kadınlar bir mezuniyet derecesi alamadığı için buradan fahri dereceyle mezun olmuştur. Dağcılık gibi ekstrem sporlara ilgi duymuştur. Dünyanın dört bir yanına seyahatlerde bulunmuş, seyahat ettiği ülkelerde konuşulan pek çok dili öğrenmiştir. Hatta öğrendiği bu dilleri yazma eserleri orijinal kaynaklarından okuyabilecek kadar ilerletmiştir. Çok sayıda kıymetli eserin sergilendiği Irak Ulusal Müzesinin kurulmasına öncülük etmiştir. Dönemine göre çok yönlü bir karaktere sahip olan Bell hakkında yapılan çalışmalarda daha çok kendi ülkesinin sömürge politikalarındaki rolüne odaklanılmıştır.. Bu çalışmada Bell’in casusluk faaliyetlerinin yanı sıra Ortadoğu ve Anadolu’da gerçekleştirdiği arkeolojik kazıları, mesleği ile ilgili kitapları, makaleleri, ele alınarak Bell’in biyografi temelli geniş bir resmi sunulmaya çalışılacaktır. Bu çalışmada nitel araştırma metodolojisine göre tasarlanmış olan doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Öncelikle birincil kaynaklara ulaşılmış, kaynaklar tasnif edilip değerlendirilmiştir. Bu kapsamda New Castle Üniversitesi bünyesinde bulunan Gertrude Bell Arşivinden, tuttuğu günlüklerinden, yazmış olduğu kitaplarından, makalelerinden, mektuplarından, çektiği fotoğraflardan, yararlanılmıştır. Ayrıca Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivi, The New York Times Gazetesi arşivi ile Gertrude Bell’in hayatını konu edinen \"The Letters from Baghdad\" belgeseli ve Gertrude Bell hakkında yazılan kitaplar, anılar, biyografiler, makaleler ve tezlere de başvurulmuştur.
Keywords : Gertrude Bell, Casus, Ortadoğu, Anadolu, Arkeoloji, Biyografi