OSMANLI MODERNLEŞMESİNİN İKTİSADİ BOYUTU

Authors : Ali Ulvi Özdemir

Pages : 25-49

View : 49 | Download : 50

Publication Date : 2025-01-18

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı İmparatorluğu, askeri ve iktisadi alanda karşılaştığı sıkıntılara paralel olarak daha sonra Modernleşme/Çağdaşlaşma olarak adlandırılacak uzun bir süreçte, reform çabalarına girişmiş ve varlığını sürdürebilmek için önlemler almaya çalışmıştır. Osmanlı modernleşme sürecinin önemli boyutunu İktisadi alanda ortaya çıkan gelişmeler oluşturmaktadır. Askeri ve siyasi alanda yapılan reformlar kadar iktisadi alanda yapılan düzenlemeler de yaşanan bu tarihsel sürecin parçasıdır. Hem bir küçülme ve dağılma, hem bir merkezileşme süreci ve hem de dış etkilere daha açık hale gelinen, egemen bir devlet olma niteliklerinin giderek zayıfladığı bir dönem olarak değerlendirilebilecek Osmanlı modernleşme süreci, aynı zamanda bir yarı-sömürgeleşme olarak da ele alınabilir. Çok katmanlı bu tarihsel akışta, Tanzimat Fermanı ile başladığı genel kabul gören siyasi-hukuki düzenlemeler dönemine eşlik eden ve 1838 Osmanlı İngiliz Ticater Antlaşması ile açılan bir parantez, bu sürecin bir bakıma İktisadi boyutunu oluşturmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti’ne devrolunan siyasi-iktisadi ve kültürel miras, Osmanlı modernleşme sürecinin bir kalıntısıdır. Cumhuriyet Dönemi’nin daha kapsamlı ve daha derin, radikal düzenlemelerinin önemli bir parçası da bu açıdan Osmanlı modernleşmesinin İktisadi boyutunu oluşturan gelişmelere bir tepkidir ve bu süreçten alınan dersler, önemli sonuçlar doğurmuştur.
Keywords : Osmanlı İmparatorluğu, Modernleşme, İktisadi Boyut, Yarı Sömürgeleşme, İktisadi Düzenlemeler