18.YÜZYIL’DA İSTANBUL’DA TAMİRAT, İSTİBDȂL VE İCȂRETEYN BAĞLAMINDA VAKIFLARIN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ

Authors : Gökay KARADUMAN

Pages : 79-91

View : 16 | Download : 13

Publication Date : 2020-11-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devlet’inde modern belediye teşkilatı kurulmadan önce birçok belediye hizmetinin vakıflar tarafından sağlandığı bilinmektedir. Vakfın kendisinden yararlanılan çeşmeler, hastaneler, okullar gibi vakıf binalar, bazı belediye hizmetlerini yerine getirmektedir. Bunun yanında; ev, bağ, dükkân, hân gibi geliri olan vakıfların gelirlerinin bir kısmı da yine bazı belediye hizmetlerine sarf edilmektedir. Bu bağlamda, Osmanlı Devleti’nde belediye hizmetlerin sürdürülmesinin, vakıfların sürdürülebilir olması ile bağlantılı olduğu değerlendirilmiştir. Bu çalışmada, 18.yüzyılda İstanbul ahkâm kayıtları, İstanbul kadı sicillerindeki vakfiyeler ve bazı dava örneklerinden yararlanılmıştır. Vakıflarda, özellikle gelirlerin azalmasını ya da yok olmasını önleyecek tamirat, mülklerin değişimi anlamındaki istibdal ve vakıf kiralama yöntemleri gibi uygulamalar vakfın sürdürülebilirliği çerçevesinde ele alınmıştır. İlk olarak, kadı sicillerindeki vakfiyelerde, tamirat ve gelir getiren vakıfların satın alınmasına ilişkin veriler değerlendirilecek ve sonrasında, istibdal ve kiralama usullerinin ne olduğu ve vakıf açısından önemi açıklanmaya çalışılacaktır.
Keywords : İstanbul, Vakıflar, istibdal, icareteyn, sürdürülebilirlik, tamirat