XIX. YÜZYILDA KAMUSAL YAPI ÜRETİMİ; KASTAMONU KENTİ ÖRNEĞİ

Authors : Zeynep GÜNAY

Pages : 16-33

View : 18 | Download : 12

Publication Date : 2022-03-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti’nde XIX. yüzyılda yaşanan değişimin simgesi olan kamusal yapılar; kent ve mekan üzerinde etkili olmuştur. Osmanlı başkentinde yaşanan değişimlerin tezahürü Anadolu topraklarında da yaşanmıştır. Vilayetlerin stratejik öneme sahip olması onları diğer şehirlerden farklı kılabilmektedir. Örneğin Kastamonu şehri tarihten günümüze kadar her dönem bir “liman şehri” özelliğine sahip olması hasebiyle tarih boyunca önemli bir kent olmuştur. Liman kenti olması onu uluslararası ticaretin bir parçası haline getirmiştir. Liman kentleri ticaret için oldukça elverişli bir konumda olmaları; hububattan tekstile hatta yapı inşaat malzemelerinin de ihraç edilmesi hususunda önemli bir paya sahiptir. Bu minvalde ticaret arenası içinde yer alan bazı liman kentleri liman kent özelliği taşımayan bazı şehirlere göre daha avantajlı bir konuma sahiptir. Devlet özellikle bu liman şehirlerinde daha fazla kamusal yapı üretimine destek vererek, şehrin siluetinde “devlet nasıl yönetilir?” sorusunun cevabına yanıt verir. Böylelikle şehirlerde kamu alanı ile kamusal alanları bir arada bulundurarak, halkın devlet ile temasının kolaylaştırılması amacıyla “Hükümet Konakları” inşa ettirmiştir. Hükümet Konakları ile devlet bir çok resmi daireyi bir arada bulundurma fırsatı da elde etmiştir. Kamusal yapı inşaatlarında yaşanan artış sivil yapı üretiminin artmasına da sebebiyet vermiştir. Bu çalışmada özellikle 1892- 1896 yıllarında Kastamonu vilayet salnamesinde kayıtlı olan sivil ve kamusal yapılar mukayese edilmiştir. Sivil yapı üretiminde bilhassa ticari gayrimenkullerin inşa edilmesi bölgede nüfus hareketliliğine sebebiyet vermiştir. Bu durum kentte yapı üretiminde pozitif eğilimli bir hareketliliğe de sebep olmuştur.
Keywords : Hükümet Konağı, Kastamonu, XIX Yüzyıl, Kamu Yapıları