Osmanlı’da 1564-1611 Yılları Arasında İşgücü Göçü ve Nedenleri

Authors : Hüseyin ARSLAN

Pages : 185-215

View : 13 | Download : 13

Publication Date : 2018-06-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı on altıncı asrında, 1564-1611 yılları arasında işgücü göçünün nedenlerinin araştırıldığı bu çalışmanın amacı; belirtilen dönemde işgücü göçü olmuş mu, hangi sebepler altında olmuş ve hangi sonuçları doğurmuş, yönleri ve çalışma alanları nelerdir? sorularına cevap aramaktır. Bu nitelikli araştırmada Osmanlı Arşiv belgelerinden Mühimme Defterleri hükümlerinden ve ikincil kaynaklardan yararlanılmıştır. Bu çalışma; özet, giriş, amaç, yöntem, arşiv ve literatür araştırması, bulgular, değerlendirme ve sonuç ile kaynakçadan oluşmuştur. Bulgular olarak işgücünün, devlet arazilerinde yürürlükte olan yerinde üretim kuralına uymayarak kendisine verilen yerleri işlemeyi bırakması sonucu, tarım alanları yetersizliği ve önce-sonra gelenler arasındaki anlaşmazlıklar gibi bir takım nedenlerle göç ettikleri anlaşılmıştır. Nitelikli işgücünün göç ettiği, zirai alan yetersizliğinin başka yere göçü tetiklediği, köylerde ise sonradan gelenlerin baskısıyla mevcut işgücünün ve nüfusun yer değiştirdiği tespit edilmiştir. Sonuç olarak bu dönemde, Osmanlı coğrafyasının farklı bölgelerindeki sosyal, ekonomik, idari ve hukuki itme-çekme etkisiyle işgücünün yer değiştirebildiği görülmekle birlikte yöneticilerin uygun çözümler üreterek sorunları giderebildiği tespit edilmiştir. Yerinde üretim yasasında olduğu gibi işlevi zayıflayan yasaların insana ve hayata uyumlu, ileriyi aydınlatır nitelikte düzenlenmesi gereği anlaşılmıştır. İşgücü göçünün bu dönemde de hayatın seyri içinde çeşitli etkiler altında aralıklı da olsa süreğen olduğu tespit edilmiştir.
Keywords : İşgücü göçü, Osmanlı, nitelikli işgücü göçü, yerinde üretim kuralı, zirai alan yetersizliği