Kuzey Kıbrıs Lefke bölgesi yerel hurma (Phoenix dactylifera L.) genotiplerinin belirlenmesi ve pomolojik özellikleri

Authors : Nihat YILMAZ

Pages : 68-74

Doi:10.17474/artvinofd.634888

View : 14 | Download : 19

Publication Date : 2020-03-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Araştırma, Kuzey Kıbrıs’ta yeşilin ve mavinin kesişme noktasında yer alan Lefke bölgesi ve çevresinde (Yedidalga, Çamlıköy, Cengizköy, Yeşilyurt, Doğancı, Gemikonağı Gaziveren) doğal olarak yetişen hurma genotiplerinin bir envanterinin çıkarılması ve ümit verici genotiplerin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Kuzey Kıbrıs’ta uzun yıllar boyunca yetiştiriciliği yapılan hurma ağaçlarının bölge ekonomisine olan katkısının artırılması ve ekonomiye kazandırılması amacıyla araştırma materyallerini oluşturan hurma ağaçlarının taraması yapılmış ve dioik bitki olması nedeniyle meyve veren dişilerle ve erkek ağaçlarının sayısı belirlenmiştir. Yetiştiriciliği yapılan bu yerel kaynakların meyve veren ağaçlarda yapılan pomolojik analizler neticesinde ümit verici genotipler belirlenmiş ve bu belirlenen genotiplerin meyvelerine ait meyve ağırlığı (g), meyve boyu (mm), meyve eni (mm) ve tohum ağırlığı (g) gibi bazı pomolojik özellikleri belirlenmiştir. Çalışmalar neticesinde bölgesel anlamda toplam hurma varlığı 1512 olarak tespit edilmiştir. Bu belirlenen sayı içerisinde dişi hurma sayısı 1176 adet ve geriye kalan 336 adedi ise erkek hurmalardan oluşmaktadır. Pomolojik analizlerde genotipler arasında ortalama meyve ağırlıkları 8.91 g ile 15.29 g arasında değişmiştir. Bu bilgiler ışığında kayıt altına alınan bu genotiplerinin adada yapılan ilk olma niteliği ile ileride yapılacak bilimsel çalışmalara ışık tutacağı düşünülmektedir.
Keywords : Hurma Phoenix dactylifera L, yerel genotipler, Kuzey Kıbrıs