Öğretim Yöntemlerine Dayanan Fen Eğitimi Araştırmalarında Güncel Eğilimler: İlkokul Düzeyinde Bir Analiz

Authors : Sema AYDINCERAN

Pages : 113-131

Doi:10.47156/jide.1026165

View : 21 | Download : 13

Publication Date : 2021-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmada Türkiye’de ilkokul 3 ve 4. sınıf öğrencileri ile yürütülen ve öğretim yöntem/stratejilerinin uygulamasına dayanan fen eğitimi araştırmalarının odaklandığı temel dinamiklere ait güncel eğilimlerin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Buradan hareketle araştırmada 2017 yılında revize edilen Millî Eğitim Bakanlığı Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı referans alınarak 2018-2021 yılları arasında üçüncü ve dördüncü sınıf düzeyinde bir öğretim yöntem/stratejisi uygulayan fen eğitimi araştırmalarına odaklanılmıştır. Nitel, betimsel bir alan taraması olan bu çalışmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın amacına uygun anahtar kelimeler kullanılarak YÖK Ulusal Tez Merkezi, ULAKBİM, Türk Eğitim İndeksi insert ignore into journalissuearticles values(TEİ);, Google Akademik, Ebscohost veri tabanları ve dergipark.gov.tr internet adresi üzerinden tez ve makalelere ulaşılmıştır. Bu kapsamda 12 tanesi lisansüstü tez olmak üzere belirtilen kriterlere uygun toplam 27 çalışmaya ulaşılmıştır. Bu kapsamda araştırmaya dahil edilen tez ve makaleler bir inceleme formu yoluyla kodlanmıştır. Veriler araştırmanın amacı doğrultusunda belirlenen kriterlere göre betimsel analize tabi tutulmuştur. Araştırma sonuçları öğretim yöntem/stratejilerine dayalı yürütülen fen eğitimi araştırmalarının %81 ‘inin 4. sınıflarda yürütüldüğünü göstermektedir. Araştırmaların 4. sınıflarda en çok “Maddenin Özellikleri, Kuvvetin Etkileri ve Basit Elektrik Devreleri” ünitelerinde 3. sınıflarda ise “Maddeyi Tanıyalım” ünitesinde yapılandırıldığı dikkat çekmektedir. Bununla birlikte 4. sınıflarda “Yer Kabuğu ve Dünyamızın Hareketleri” ünitesinde, 3. sınıflarda ise “Gezegenimizi Tanıyalım, Beş Duyumuz, Kuvveti Tanıyalım, Çevremizdeki Işık ve Sesler, Canlılar Dünyasına Yolculuk” ünitelerinde yapılmış bir çalışmaya rastlanamamıştır. Araştırmalarda “Araştırma-Sorgulamaya ve Bilimsel Süreç Becerilerine Dayalı Öğretim, ile Argümantasyon, Laboratuvar ve Deney Merkezli Öğretim Yöntemlerinin” kullanımına yönelik bir eğilim olduğu görülmüştür. Ayrıca araştırmaların genellikle öğrencilerin başarı, ilgi, tutum, bilimsel süreç becerileri, araştırma ve problem çözme becerilerinin gelişimine odaklandığı tespit edilmiştir. Çocukların STEM, yaratıcılık, yenilikçilik ve yaşam becerilerini geliştirmeye yönelik çalışmalar ise oldukça az ve sınırlıdır.
Keywords : ilkokul dönemi, ilkokulda fen öğretimi, öğretim programı, ünite ve kazanımlar, ulusal uluslararası fen eğitimi göstergeleri