Biyoloji Ders Kitaplarındaki Soruların ve Biyoloji Öğretim Programı Kazanımlarının Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi

Authors : İrem Su Oçak, Nurcan Uzel

Pages : 129-148

Doi:10.47156/jide.1592826

View : 143 | Download : 97

Publication Date : 2024-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada 9.-12. sınıf biyoloji ders kitaplarında yer alan ünite değerlendirme sorularının ve biyoloji öğretim programı kazanımlarının Yenilenmiş Bloom Taksonomisinin bilişsel süreç ve bilgi boyutlarına göre incelenmesi amaçlanmaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman analizinden yararlanılmıştır. Araştırma materyali olarak MEB 2021-2022 eğitim-öğretim yılı 9.-12. sınıf biyoloji ders kitapları kullanılmıştır. Çalışmanın bulguları, tüm kitaplardaki toplam 658 sorunun %49,84’ünün anlama bilişsel boyutunda, %46,04’ünün kavramsal bilgi boyutunda yer aldığını göstermektedir. Soru türleri incelendiğinde ise soruların %43,61’inin çoktan seçmeli soru türünde olduğu tespit edilmiştir. Sorular bilişsel süreç boyutuna göre incelendiğinde, sonuçların daha çok altbilişsel becerileri ölçmede yoğunlaştığı; üstbilişsel becerilere çok yoğunlaşmadığı belirlenmiştir. Bilgi boyutunun sınıflara göre dağılımları incelendiğinde ise tümünde kavramsal bilgi boyutunun daha fazla olduğu gözlenmiştir. Bulunan 91 kazanımın %62,63’ünün kavramsal bilgi boyutunda, %68,13’ünün ise anlama bilişsel boyutunda olduğu anlaşılmıştır. Çalışmanın sonucunda biyoloji ders kitaplarında yer alan soruların ve biyoloji öğretim programı kazanımlarının alt düzey beceriler üzerinde yoğunlaştığı ve üst düzey becerileri geliştirme konusunda çok yeterli olmadığı anlaşılmıştır. Biyoloji ders kitaplarında yer alan soruların ve biyoloji öğretim programı kazanımlarının Yenilenmiş Bloom Taksonomisinin bilişsel süreç ve bilgi boyutlarını dikkate alarak dengeli bir dağılımda hazırlanması tavsiye edilmektedir. Ayrıca öğrencilerin farklı düşünme becerilerini geliştirmek amacıyla soru çeşitlerinin artırılması da faydalı görülmektedir.
Keywords : Biyoloji öğretim programı, Yenilenmiş Bloom taksonomisi, Ders kitabı, Kazanım, Ünite değerlendirme soruları