SOĞUK SAVAŞ SONRASI ABD’NİN İNSANİ MÜDAHALESİNİ ETKİLEYEN TEMEL FAKTÖRLER

Authors : Zübeyda PARLAK

Pages : 67-96

View : 13 | Download : 11

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Soğuk savaş sonrası Amerika Birleşik Devletleriinsert ignore into journalissuearticles values(ABD); doğrudan veya dolaylı olarak insani krizlere müdahil olmaktadır. ABD’nin öncülüğünde yapılan müdahaleler, bazı kesimler tarafından yasal olmasa bile meşru kabul edilmeye başlamıştır. Ancak temel sorun müdahaleye taraf olan ülkelerin ulusal çıkarları için hareket edip, etmediğidir. Çünkü müdahalecinin niyetinin meşruiyeti müdahaleye temel oluşturmaktadır. Amacımız ABD’nin insani krizlere ulusal çıkar için mi yoksa insani kaygılarla mı dahil olduğunu saptamaktır. Genel olarak dış politika amaçları veya ulusal çıkarlar, ABD ulusal güvenlik belgelerinde, ulusal güvenlik, güç kazanma, ekonomik çıkarlar veya birinci ikinci üçüncül çıkarlar gibi sınıflandırılmaktadır. Bu çıkar öğelerinin karşısına ABD yönetiminin insani kaygılarını koyarak, her aşamada “niyete” odaklanarak çalışmayı analiz ettik. Literatürde konu çok geniş olduğu için ABD’ nin yer aldığı, insani krizle ilgili olan, 1995 Bosna ve 1999 Kosova müdahaleleri karşılaştırmalı vaka analizi olarak seçtik. Çünkü her iki olay da etnik temizliğe konu olmuş, aynı bölgede ve ABD Başkanı Bill Clinton döneminde müdahale gerçekleştirilmiştir. Çalışmada her iki olay da benzer gerekçeler bulunmakla birlikte farklılıklar da ortaya çıkmıştır. ABD, hem insani hem dış politika amaçlı hareket etmekle birlikte amaçlarına etki eden iç ve dış etkenlerin mevcut olduğu tespit edilmiştir.
Keywords : ABD, İnsani Müdahale, Ulusal Çıkar, 1995 Bosna, 1999 Kosova