LİKERT TİPİ ÖLÇEKLERE MADDE SEÇMEDE KULLANILAN FARKLI MADDE ANALİZİ TEKNİKLERİ İLE OLUŞTURULAN ÖLÇEKLERİN PSİKOMETRİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ

Authors : D Bahar ŞAHİN, H Deniz GÜLLEROĞLU

Pages : 18-28

View : 28 | Download : 70

Publication Date : 2013-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Tutum ölçme tekniklerinden biri olan Likert tipi tutum ölçeklerinde, ölçek geliştirme aşamasında ölçek maddelerinin ayırt edicilik güçleri farklı teknikler kullanılarak hesaplanabilirmektedir. Araştırma korelasyonel bir araştırma niteliği taşımaktadır. Araştırmada, öğrencilerin Fizik laboratuvarı dersine yönelik tutumlarını belirlemek amacıyla araştırmacı tarafından “Fizik Laboratuvarı Dersine Yönelik Tutum Ölçeği” adı verilen bir tutum ölçeği geliştirilmiştir. Araştırmanın genel amacı Likert tipi tutum ölçeğine madde seçerken kullanılan madde analizi teknikleriyle oluşturulan ölçeklerin psikometrik özelliklerini incelemektir. Bu amaçla “Fizik Laboratuvarı Dersine Yönelik Tutum Ölçeği” geliştirilmiş ve eğitim fakültelerinin fen bilgisi öğretmenliği programlarında öğrenim gören 486 üniversite öğrencisine uygulanmıştır. Ölçeğin deneme formundan elde edilen verilere göre her maddenin ölçülen tutuma yönelik ayırt etme gücünü belirlemek için farklı madde analizi teknikleri kullanılmıştır. Korelasyon, t-test, basit doğrusal regresyon ve faktör analizi tekniklerine göre madde puanlarına ait istatistikler belirlenmiştir. Yapılan analizler sonucunda, yüksek değer veren ilk yirmi madde ölçeklerin nihai formunu oluşturmuştur. Faktörlerin toplam varyansa yaptıkları katkının birinci faktör (Laboratuvarın Önemi) için % 28.028, ikinci faktör (Laboratuvarın Yoruculuğu) için % 13.625 olduğu görülmüştür. Belirlenen iki faktörün varyansa yaptıkları toplam katkı ise % 41.653’tür. Faktör analizi sonucunda birinci faktördeki yüklerine göre maddeler büyükten küçüğe doğru sıralanmış ve ilk 20 madde nihai ölçek için seçilmiştir. Ölçeğin sahip olacağı psikometrik özellikler, bu ölçekte bulunan maddelerin psikometrik özelliklerine bağlıdır. Denemelik ölçekten farklı madde analizi teknikleri kullanılarak dört ayrı ölçeğin oluşturulmasındaki temel amaç; en güvenilir ve geçerli ölçeğin hangi teknikten yararlanılarak elde edileceğinin belirlenmesidir. Verilen kararların doğruluğu ve uygunluğu ölçekten elde edilen ölçme sonuçlarına bağlıdır. Araştırma bulgularına göre Likert tipi ölçek geliştirme çalışmalarında, madde analizi tekniği olarak incelenen dört teknikten herhangi birinin kullanılmasının, ölçeğin incelenen psikometrik özellikleri bakımından herhangi bir farklılığa neden olmayacağı ifade edilebilir. Likert tipi ölçeklere seçilecek madde sayısını sabit tutarak dört ayrı teknikle geliştirilen ölçeklerin güvenirlik katsayıları arasında manidar bir fark bulunmamıştır. Farklı tekniklerle oluşturulan ölçeklerin sıralama tutarlıklarında bir farklılık olmadığı gözlenmiştir.   Anahtar Kelimeler: Tutum ölçeği, güvenirlik katsayısı, madde analizi
Keywords : Tutum ölçeği, güvenirlik katsayısı, madde analizi