Mısır (Zea mays L.) Bitkisinin Çimlenme Döneminde Düşük Sıcaklık Stresine Toleransı

Authors : Şahadet Müştak, Rahime Cengiz

Pages : 75-83

View : 60 | Download : 63

Publication Date : 2023-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Küresel ilkim değişikliği sebebiyle yüksek sıcaklıklara bağlı olarak kuraklık söz konusudur. Özellikle ülkemiz ılıman iklim kuşağında olduğundan yazlık bitkiler için kuraklıktan kaçma ve ilkbahar yağışlarından daha çok faydalanabilmek için soğuk toleransı önem arz etmektedir. Yazın meydana gelen kuraklıktan sakınmak için mısır ekimi erken bahar aylarında yapılsa da erken dikim, tohum çimlenmesi ve fide büyümesi sırasında karşılaşılan soğuk stresi riskini artırmaktadır. Bu çalışma, mısır bitkisinde soğuğa toleransın çimlenme ve fide dönemlerinde fenotipik olarak incelenmesi, genotipler arasındaki farklılıkların tespit edilmesi amacıyla, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Ziraat Fakültesi Laboratuvarında Faktöriyel Düzende Tesadüf Parselleri Deneme Deseni’ne göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Araştırmada Maize Genetics and Genomics Database (Maize GDB) den temin edilen 50 adet durulmuş mısır hattı materyal olarak kullanılmıştır. Mısır hatları FAO 600-700 olum grubunda sarı atdişi, atdişi gibi ve sert gibi tane tipindedir. Çimlendirme denemelerinde; 50 mısır hattı 10, 8 ve 6°C sıcaklıklarda 24 saat süre ile iki hafta boyunca iklim kabininde tutulmuştur. Gözlemler 7’inci gün ve 14’üncü günlerde alınmıştır. Bitkinin çimlenme süresi, çıkış oranı, çıkış sayısı, kök uzunluğu, tohum canlılık indeksi ve koleoptil uzunluğu izlenerek ölçülmüştür. Elde edilen sonuçlara göre, 6°C uygulamasında 7’nci günde hatların hiçbirinde çimlenme görülmez iken 14’üncü günde yapılan ölçümlerde 21 adet hatta kök uzunluğu ölçülebilmiştir. 8°C uygulamasında 14’üncü günde hem kök hem koleoptil uzunluğu ölçülebilmiştir. 10°C uygulamasında ise 14’üncü günde 47 hatta hem kök hem de koleoptil uzunluğu ölçülebilmiştir.
Keywords : Mısır, soğuk toleransı, çimlenme, abiyotik stres