Hibrit Ayçiçeği (Helianthus annus L.) Bitkisinin Verim ve Verim Unsurları Arasındaki Korelasyon ve Path Analizi

Authors : Ferzat Turan, Gamze Nida Güneş, Zeynep Duran, Bilal Karakaya

Pages : 99-104

View : 69 | Download : 75

Publication Date : 2023-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Ayçiçeği (Helianthus annuus L.) genellikle ılıman bölgelerde yetişen bitkilerden biridir ancak farklı türleri farklı hava koşullarında da yetiştirilebilir. Ayçiçeğinin yüksek yağ verimi ve yüksek besin değeri nedeniyle ekim alanı giderek artmakta ve bu özellikleri sebebiyle de dünyanın en önemli yağlı tohumlarından birisi olarak sayılmaktadır. Tarımda toprakların organik madde miktarını arttırmanın yollarından biri, iyi olgunlaşmış hayvan gübresinin toprağa verilmesidir. Günümüzde sıvı gübrelerin kullanılması yaygınlaşmıştır. Bu araştırma organik gübrelerin ayçiçeği verimi ve morfolojik özellikleri üzerine etkisini incelemek ve kimyasal gübre tüketimini azaltmak amacıyla 2023 yılında Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü deneme tarlasında yürütülmüştür. Araştırma Tesadüf Bloklarında Faktöriyel Deneme Desenine göre üç tekerrürlü olarak kurulmuştur. Çalışmada patent tescilli PlantiPell sıvı organik gübresi, genetik materyali olarak Trakya Araştırma Enstitüsünde yetiştirilen SUN 2259 CL yağlık hibrit ayçiçeği çeşidi kullanılmıştır. Denemede gübre dozları dört farklı konsantrasyonda (kontrol, 15, 30 ve 45 ml/l), bitkilere uygulama şekli ise 4 farklı şekilde (2-4-6 yapraklı dönemlerde ayrı ayrı ve hem 2 hem 4 hem de 6 yapraklı dönemlerde birlikte) gerçekleştirilmiştir. Çalışmada bitki boyu, sap kalınlığı, bin tane ağırlığı, tabla çapı, yağ oranı ve verim parametreleri korelasyon ve path analizi için incelenmeye alınmıştır. Elde edilen verilere göre; araştırmada incelenen özellikler arasında verim ile bitki boyu (r=0.642**), sap kalınlığı (r=0.561*), bin tane ağırlığı (r=0.722**), tabla çapı (r=0.675**) ve yağ oranı (r=0.782**) arasında önemli ve pozitif korelasyon tespit edilmiştir. Ayrıca path analiz sonuçlarına göre yağ oranı (β=0.523), bin tane ağırlığı (β=0.347) ve bitki boyu (β=0.135) özellikleri verimi doğrudan etkilemektedir.
Keywords : Ayçiçeği, korelasyon, path analizi, verim