İkinci Dünya Savaşı’nda Refah Şilebi Hadisesi ve Sonrası Gelişmeler

Authors : Osman YALÇIN, Mustafa ŞAHİN

Pages : 181-226

View : 25 | Download : 13

Publication Date : 2018-11-27

Article Type : Research Paper

Abstract :     İkinci Dünya Savaşı’nın ilk yıllarında Almanya Türkiye’ye karşı ittifak çabası  içinde iken Hitler tarafından saldırmazlık taahhüdü verilmiştir. Öte yandan bu yakınlaşmadan  rahatsız olan İngiltere, Türkiye’nin savaş başlamadan hemen önce sipariş  verdiği dört adet denizaltı gemisi ile dört adet muhribin tesellüm tecrübesinde bulunmak  üzere bir askeri grubun İngiltere’ye gönderilmesini istemiştir. İngiltere, Türk personelin  Mısır’a kadar denizyolu ile intikal ettirilmesini istemiş, oradan da İngiltere’ye  uçakla gönderileceğini belirtmiştir. Söz konusu görevi ifa etmek maksadıyla Türk  Hükümeti, o anda boş olan eski bir deniz aracı Refah Şilebi’ni görevlendirmiştir. Denizci,  havacı ve gemi personelinden oluşan 200 kişilik kafile, Mersin’den 23 Haziran  1941 günü hareket etmiştir. Gemi hareketinden 20-25 mil sonra saat 23.01’de kimliği  belirsiz bir denizaltı tarafından torpillenerek batırılmıştır. Bu olayda 167 Türk ve 1  İngiliz olmak üzere 168 kişi hayatını kaybetmiş 32 kazazede ise kurtulabilmiştir. Kazadan  hemen sonra Alman ve İtalyanlar kazada sorumlulukları olmadıkları yolunda  açıklamada bulunmuşlardır. Dönemin süreli yayınları, değerlendirmeleri, Başbakanlık  Cumhuriyet Arşivi Belgeleri ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridelerine  göre; yapılan değerlendirmelerle Refah Şilebinin batırılması hadisesi Türkiye Cumhuriyetinin  Ulusal ve Uluslararası güvenliğine bir müdahale olarak değerlendirilmiştir.  TBMM’de şiddetli tartışmalar yaşanmış, Milli Savunma Bakanı ve Ulaştırma Bakanı  istifa etmek zorunda kalmıştır. Daha sonraki yıllarda Fransızların gemiyi yanlışlıkla  batırdıkları yolundaki bulgular üzerine gizli pazarlıklar sonucu 2 savaş gemisi tazminat  olarak Türkiye’ye verilmiştir.
Keywords : İkinci Dünya Savaşı, İngiltere, Almanya, Fransa, Refah Şilebi