Cumhuriyet Döneminde Türkiye’de Liman ve İskele Politikaları (1923-1960)

Authors : Nadir YURTOĞLU

Pages : 505-554

Doi:10.33419/aamd.642423

View : 18 | Download : 14

Publication Date : 2011-11-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren 1960 yılına kadar Türkiye’de  liman ve iskele politikaları ile bu politikaların ekonomiye olan yansımaları  çalışmanın konusunu teşkil etmektedir. Konu, Cumhuriyetin ilk  döneminde liman ve iskele politikaları (1923-1950); Demokrat Parti  (DP) döneminde liman ve iskele politikaları (1950-1960) ile sınırlandırılarak  iki dönem halinde ele alınmıştır. Türkiye’de liman ve iskele  politikaları ile bu politikaların ekonomiye olan katkıları sayısal veriler  ışığında değerlendirilmiştir. Çalışmanın kaynak materyalini, Cumhuriyet  arşivi belgeleri, resmi yayınlardan; zabıt ceridesi, kanunlar ve tutanak  dergileri, resmi gazete, istatistik yıllıkları ve ayın tarihinin yanı  sıra dönemin süreli yayınları arasında bulunan ekonomi dergilerinin  makaleleri oluşturmaktadır. Konu incelenirken, deniz ticaretinin geliştirilmesinde  liman ve iskelelerin yaptığı katkılar göz önüne getirilerek  gerekli değerlendirilmelerde bulunulmuştur. Çalışmada elde edilen sonuç  şudur: Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren yabancılar tarafından  yürütülen liman hizmetleri 1925 yılında Türk sermayesi ile kurulan şirketlere  devredilmiştir. 1939 yılında liman hizmetlerini devletin üstlenmesiyle  Devlet Limanları İşletme Umum Müdürlüğü teşkil edilmiş, bu  kurum 1944 yılında Devlet Denizyolları ve Limanları İşletme Umum  Müdürlüğüne dönüştürülmüştür. Ayrıca çıkarılan kanunlarla liman ve  iskeleler konusunda yasal boşluklar giderilmiştir. DP döneminde ise  liman ve iskelelerin iç ve dış finans kaynakları artırılıp yeniden inşa,  ıslah ve genişletilme çalışmalarına girilmesi ve limanların donanımlı  hale getirilmesiyle yükleme-boşaltma kapasiteleri artırılmıştır. Bu suretle  Türkiye’nin dış ülkelerle yapılan deniz ticaret hacmi genişletilerek  millî ekonomiye önemli katkılar sağlanmıştır.
Keywords : Liman, İskele, Antrepo, Rıhtım, Barınak