LOZAN BARIŞ KONFERANSI’NDA KAPİTÜLASYONLAR MESELESİ VE İSMET PAŞA

Authors : Erkan CEVİZLİLER, Seyhan AKBULUT

Pages : 161-193

View : 23 | Download : 29

Publication Date : 2019-12-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Lozan Barış Antlaşması Türkiye Cumhuriyeti’nin bağımsızlık senedidir. Aynı zamanda İsmet Paşa’nın ülkesine kazandırdığı çok önemli bir diplomatik zaferdir. Diplomatik alanda Mudanya Mütarekesi görüşmeleri dışında herhangi bir tecrübesi olmayan İsmet Paşa, kapitülasyonlar meselesinin görüşüldüğü oturumda kendi diplomasisini amatör diye eleştirmişti. İsmet Paşa; “…Kapitülasyon meselesinde benim uğradığım güçlük, biraz da askerlikten gelip amatör olarak diplomatlık yapmamdan doğmuştur. Benim bu vaziyetimden istifade etmek isteyen diplomatlar her tekliflerini, her iddialarını diplomasinin usulüne ve kaidesine uygun bir şekilde ileri sürüyorlardı. Ben bu iddialara karşı amatör diplomat olarak ve asker tabiatıyla fikrimi kısa ve kuru ifadelere söylemek hastalığı içinde bulunuyor, böyle karşılanıyordum…” demekteydi. Ancak oturumlar devam ettikçe İsmet Paşa diplomatik savaşın kurallarını öğrenecek ve müzakereci bir tutum benimseyecekti. Kapitülasyonlar meselesi konferansı uzatan önemli meseleler arasında yer almaktaydı. İngiltere Baş Delegesi Lord Curzon’un Musul meselesine perde olarak kullandığı bu mesele, ancak konferans ikinci kez toplandığında çözüme kavuştu. Maddi, iktisadi ve adli kısıtlamaları içeren ve Osmanlı Devleti’ni yüzyıllarca Batı’ya tutsak eden kapitülasyonlar, Lozan Barış Antlaşması ile tarihe karıştı.
Keywords : İsmet Paşa, Kapitülasyonlar, Lozan Barış Konferansı, Türk Heyeti