MİLLİ MÜCADELE YILLARINDA MUSTAFA KEMAL PAŞA’YI TEFTİŞ ETMEK İÇİN İSTANBUL’DAN ERZURUM’A GÖNDERİLEN TAHKİK HEYETLERİ

Authors : Alaattin UCA

Pages : 49-68

View : 25 | Download : 13

Publication Date : 2021-07-14

Article Type : Research Paper

Abstract :1919 yılının Ağustos ve Aralık aylarında İstanbul’dan Erzurum’a iki tahkik heyeti gönderilmiştir. Ağustos’ta gelen heyetin reisi Ali Fevzi Paşa, Aralıkta gelen heyetin reisi ise Mustafa Fevzi Paşa’dır. Ahmet Fevzi Paşa da o günlerde başka bir heyetin başında başka bir bölgeye gönderilmiştir. Üç ayrı Fevzi Paşa kısa bir süre içinde üç ayrı heyete başkan olarak görevlendirilmiştir. Bu heyetlerin başındaki Fevzi Paşaların hem Mustafa Kemal Paşa hem de tarihçiler tarafından karıştırıldığı iddia edilmiştir. Ali Fevzi Paşa başkanlığındaki tahkik heyetini Erzurum’a Damat Ferit Paşa Hükûmeti göndermiştir. Mustafa Fevzi Paşa başkanlığındakini de Ali Rıza Paşa Hükûmeti göndermiştir. Her iki heyet de kendilerini gönderen hükûmet tarafından verilen talimat doğrultusunda tahkikatta bulunmak için Erzurum’a gelmiştir. XV. Kolordu Komutanı Kâzım Karabekir Paşa bu heyetleri karşılamış, ağırlamış ve çalışmaları için gerekli ortamı sağlamıştır. Onları kabul etmiş ve müzakerelerde bulunmuş, Anadolu’da meydana gelen gelişmeleri görmelerini sağlamıştır. Heyetlerin her ikisi de Erzurum’da herhangi bir etki gösterememiştir. Kendilerine verilen talimatları yerine getirecek gücü ve imkânı bulamamıştır. İncelemelerini tamamlayıp raporlarını yazıp Erzurum’dan ayrılmışlardır. Ne Damat Ferit Paşa ne de Ali Rıza Paşa Erzurum’a gönderdikleri bu heyetler vasıtasıyla sonuç almıştır. Milli Mücadele Hareketi planlandığı gibi yürütülmüş ve başarıyla tamamlanmıştır.
Keywords : Mustafa Kemal Paşa, Mustafa Fevzi Çakmak Paşa, Ali Fevzi Paşa, Kâzım Karabekir Paşa, Erzurum