Alman Mühendis Wilhelm Fischbach’ın Osmanlı Devleti’ndeki Madencilik Faaliyetleri

Authors : Togay Seçkin Birbudak

Pages : 1-29

Doi:10.38000/juhis.1383980

View : 220 | Download : 182

Publication Date : 2024-06-25

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsanlık tarihinin en eski devirlerinden itibaren madencilik faaliyeti devletlerin önemli stratejik kaynaklarından biri olmuştur. Osmanlı Devleti de kuruluşundan yıkılışına kadar geçen altı asırlık süreçte hüküm sürdüğü geniş coğrafyada farklı doğal maden kaynaklarından mevcut imkânlar çerçevesinde istifade etmiştir. Ancak teknik ilerlemelere bağlı olarak XIX. yüzyılda Dünya’da madencilik alanında önemli gelişmeler yaşanmıştır. Avrupa’da modernleşen madencilik faaliyetlerinin Osmanlı topraklarında da uygulanabilmesi için birtakım temel düzenlemeler yapılması gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu kapsamda öncelikle devletin bürokratik yapılanmasında madencilik alanının kurumsallaşması ve kanuni zeminin oluşturulması üzerinde durulmuş, bu alana yönelik özel bir eğitim sisteminin olmayışı mühendis ihtiyacını beraberinde getirmiş ve yabancı uyruklu maden mühendisleri istihdam edilmeye başlanmıştır. XIX. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı Devleti hizmetine giren ilk yabancı mühendislerden olan Alman maden mühendisi Wilhelm Fischbach\'ın faaliyetleri bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Devlet Arşivleri Başkanlığı bünyesinde bulunan arşiv belgeleri ile Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü arşivinde yer alan kayıtlar çalışmanın ana eksenini oluşturmaktadır. Yaklaşık yarım asır Osmanlı madenlerinde görev yapan W. Fischbach hem pek çok maden sahasında üretim ve inceleme süreçlerinin önemli bir parçası olmuş hem de raporlarıyla Osmanlı madencilik sektörüne dair görüşlerini dile getirmiştir. Bununla birlikte kendi icadı olarak ifade ettiği altın arama makinesi ile de denemelerde bulunmuştur.
Keywords : Osmanlı Devleti, Madencilik, Mühendislik, Yabancı Uzmanlar, Wilhelm Fischbach